László Gubík, prezes Alliance for Common Goals i ViaNova oraz dyrektor-założyciel Akademii Esterházy, wygłosił wykład pt. Reclaiming Europe na konferencji Europejskiej Rady Współpracy Obywatelskiej 15 października. Jego przemówienie opiera się na trzech filarach, które wspierają naszą przyszłość: chrześcijańskiej demokracji, regionalizmie i ochronie społeczności tubylczych. Poniżej znajduje się zredagowana wersja tekstu prezentacji.

Odzyskiwanie Europy

Przybyłem do was z kraju „obywatela Kassa”, Sándora Márai, „białego Pelé” z Tardoskéd, György Szikora oraz męczennika i sługi Bożego Jánosa Esterházy'ego z regionu Zobor. Jestem Węgrem z gór.

Wierzę i wyznaję odwieczną myśl Árona Tamásiego z Székely: „Jesteśmy na świecie po to, żeby być gdzieś w nim u siebie”. Uważam Highlands za mój dom. Rodząc się tutaj, stałem się i pozostał Węgrem i Europejczykiem.

Nasze narodziny i pochodzenie określają nas wszystkich. Dał mi dar bycia podwójną mniejszością. Jako Węgier urodzony w Czechosłowacji stałem się liczebną mniejszością iw przeciwieństwie do moich rodaków z Csallóköz, Bodrogköz czy Dül-Gömör zawsze żyłem w mniejszości w moim rodzinnym mieście Léva iw moim regionie, historycznym regionie Bars. Jednak przeżywałem ten stan nie jako przekleństwo, ale jako błogosławieństwo w dzieciństwie, jeśli wolisz, to mnie zahartowało.

Już jako student odkryłem dzięki niemu trzy wartości, na których zbudowana jest Europa i o których „stary kontynent” nie powinien nigdy zapominać. Te trzy koncepcje tworzą centralną ideę mojej prezentacji. Dzięki nim Europa może pozostać krajem edukacji i bogactwa, bez nich świat zamieni się w neutralną pod względem wartości szarą strefę.

Chrześcijańska demokracja. Regionalizm. Ochrona społeczności tubylczych (wyszydzana jako: ochrona mniejszości). Mając je, nasz rozwój materialny nie staje się przykrym obowiązkiem, a zachowanie naszej edukacji staje się bezcelowe.

Zacznijmy od tyłu, od ochrony społeczności tubylczych .

Z dziewięciu szkół podstawowych Lévy chodziłem do jedynej placówki oświatowej, w której językiem wykładowym był węgierski, a następnie do jedynej szkoły średniej, w której mogłem uczyć się w swoim ojczystym języku. Jeśli tego nie otrzymam, jestem dziś inną osobą i jeden z głównych filarów mojej europejskiej tożsamości, moja tożsamość narodowa, zostałaby podważona. Jestem wdzięczny za to wszystko, ale to nie jest dobroczynność udzielona przez naród większościowy, jest zasłużona, a nawet bardziej zasłużona. Ponieważ

co to za Europa, która nie opowiada się i nie gwarantuje rozwoju własnych wspólnot narodowych, bez względu na obecne granice państwowe? Słaba Europa.

W sierpniu przewodniczący węgierskiego parlamentu, László Kövér, zainaugurował pomnik upamiętniający wysiedlonych obywateli węgierskich i niemieckich z miejscowości Somorja w Górnym Csallóköz, któremu towarzyszyły następujące słowa: o prawie do tożsamości narodowej, a my podnosimy to do części uniwersalne prawa człowieka”.

Głęboko zgadzam się z treścią tej myśli, ponieważ nie można już relatywizować i pozostawiać sprawy rodzimych wspólnot narodowych i językowych mądrej hojności państw członkowskich lub wręcz przeciwnie, spełnieniu ich narodowych intencje państwotwórcze.

Ponad 50 milionów obywateli UE, co siódma osoba w UE, żyje w takim losie, większość z nich w wyniku błędnych decyzji politycznych i dyktatu pokojowego napędzanego zemstą, bez żadnej przezorności.

Europa jest to winna nie im, ale sobie, tworząc kompleksowy system zasad promujących status, ochronę prawną i wsparcie finansowe rdzennych społeczności narodowych i językowych. To haniebne, że w styczniu tego roku, odrzucając Safepack Mniejszości Narodowych, Komisja Europejska zrzekła się odpowiedzialności za to szlachetne i potrzebne zadanie, szydząc z instytucji demokracji bezpośredniej i lekceważąc wolę miliona Europejczyków.

Podam inny, częściowo osobisty, ale jednocześnie ogólny przykład: moja córeczka urodziła się 3 lata temu jako potomka zbrodniarzy wojennych. W Komárom, na granicy węgiersko-słowackiej. To może się zdarzyć nawet w XXI wieku. Czy to nie jest trochę zastanawiające? Mówiąc o przyszłości Europy, jestem zmuszony zauważyć, że wyobrażam sobie Europę, której nie obchodzi fakt, że dzieci są pośrednio zbrodniarzami wojennymi.

Wystarczy, że zapomnimy postrzegać siebie nawzajem jako zwycięzców i przegranych w wojnie. Bo jeśli tak się nie stanie, wszyscy stracimy przyszłość.

Rozumiem, że dekrety prezydenckie Edvarda Beneša są ustawami określającymi czechosłowacką państwowość po drugiej wojnie światowej i jako takie odgrywają znaczącą rolę w ówczesnym czeskim i słowackim prawie publicznym.

Ale z jednej strony Czechosłowacji już nie ma, z drugiej minęło prawie 8 dekad od wojny, a z trzeciej strony 13 dekretów uznających zbiorową winę całych grup etnicznych – co jawnie łamie zasadę zakaz dyskryminacji, nienaruszalność własności, zakaz pracy przymusowej i wiele innych podstawowych praw Unii Europejskiej Zasada prawna sformułowana w jej statucie – czy jej zniesienie, któremu towarzyszy odpowiedni poziom przeprosin i towarzysząca im rehabilitacja, jest naprawdę tak niemożliwym zadanie?

Bo chcę Europy, w której takie piętno nie może być kwestią interpretacji, przedmiotem debaty, czymś, co można zamieść pod dywan, ale raczej naszym oczywistym i naturalnym obowiązkiem jest to rozstrzygnąć.

Bycie Europejczykiem to także branie odpowiedzialności za własne błędy i dążenie do podejmowania decyzji, które nie są samolubne i przynoszą doraźne korzyści, ale skutkują sprawiedliwym, długotrwałym pokojem i dobrobytem.

A jednym z najważniejszych obszarów tego jest właśnie priorytetowe traktowanie praw społeczności tubylczych, dlatego ośmielam się nazwać ochronę mniejszości dla nich i dla nas jednym z 3 najważniejszych filarów z punktu widzenia przyszłość Europy.

Kolejnym filarem jest regionalizm.

W moim rodzinnym mieście szybko odkryłam siłę tożsamości regionalnej. Nigdy nie będę Słowakiem, mój słowacki przyjaciel nigdy nie będzie Węgrem, ale obaj uważamy się za Barsów lub Garam, zależnie od przypadku.

Regionalizm jest wspólnym mianownikiem narodów europejskich. A polityka europejska może i powinna być budowana na tej świadomości.

Oczywiście nie chcę przez to powiedzieć, że samoświadomość narodowa stanie się zbędna, bo nic jej nie zastąpi. Po prostu zwracam uwagę, że tożsamość geograficzna, krajobrazowa, styl życia i zwyczaje również kształtują zbiorową świadomość i mogą wyłonić się jako naturalna zasada organizująca.

Regionalizm może wystąpić w państwie, ponad granicami państwowymi lub, w stosownych przypadkach, między państwami. Ale jego potencjał można zrealizować tylko wtedy, gdy połączone zostaną obszary powiązane organicznie.

Pozostając przy rodzimych przykładach, mieszkaniec Dunaszerdahely należy dziś według regionalnej klasyfikacji administracyjnej do powiatu Nagyszombat. Zupełnie jak mieszkaniec Szakolca. Co wspólnego ma rolnik z Csalloköz z leśniczym w lesie? Obaj zasługiwaliby na to, by żyć na obszarze administracyjnym tożsamym z ich warunkami naturalnymi i tradycjami historycznymi, a państwo miałoby swój własny dobrze rozumiany interes w budowaniu swojego systemu administracyjnego na tym uzasadnionym wymogu tradycji europejskich. W lepszych miejscach można to nazwać autonomią.

Weźmy Felső- i Alsó-Bodrogköz jako przykład regionalizmu przekraczającego granice państwowe. Pomimo faktu, że region był od 101 lat rozdzielony małymi i dużymi przerwami, mieszkaniec Királyhelmec nadal będzie mógł łatwiej porozumieć się z mieszkańcem Sárospataki niż mieszkaniec Bratysławy za 202 lata.

Być może jest to obszar, w którym można przytoczyć najwięcej dobrych przykładów. W całej swojej historii europejski system instytucjonalny uruchomił najbardziej udane programy i projekty w dziedzinie współpracy transgranicznej.

to Viktor Orbán stara się teraz wypełnić wyszehradzką współpracę wymyśloną przez Róberta Károly'ego i wskrzeszoną przez Józsefa Antalla Pomimo wielu różnic, narody tego regionu znów są od siebie zależne, tyle że teraz nie trzeba jednoczyć się przeciwko słabości niemiecko-rzymskiej potęgi lub z powodu upadku reżimu komunistycznego, ale raczej przedefiniować Europę, która utraciła swój wizerunek i misję w neopogańskim liberalizmie.

Osobiście mogę poprzeć tę inicjatywę nie tylko ze względu na przekonania światopoglądowe czy poczucie tożsamości historycznej, ale również dlatego

moja społeczność, Węgrzy z Wyżyn to najbardziej wyszehradzka społeczność, dlatego czekają nas ważne zadania w najbliższej przyszłości. To my mieszkamy w geograficznym centrum tego regionu, to my możemy mówić do wszystkich w ich ojczystym języku, a w osobie Jánosa Esterházy daliśmy apostoła ludów Wyszehradu,

„najbardziej środkowoeuropejski” myśliciel polityczny, polityk uznany przez ministra spraw zagranicznych Karela Schwarzenberga za najbardziej uczciwego XXI wieku.

Inny myśliciel polityczny z Wyżyn, obecny tutaj dzisiaj, ujął to w ten sposób już w 1991 roku, 30 lat temu. Cytuję Miklósa Duraya: „Obecnie znamy trzy rodzaje europejskich idei organizacyjnych: Europę państw, Europę narodów i Europę regionów.

„ Europa państw to tak naprawdę związek państw”, który jednak obawia się, że z czasem może stać się organizacją ponadnarodową.

„ Europy narodów opiera się na organizacji państw narodowych”, jednak bardziej poprawne byłoby użycie terminu państwa narodowe zamiast państw narodowych, gdyż wiele historycznych i współczesnych negatywnych przykładów -można przytoczyć aspiracje państwowe. Proszę mi wierzyć, my, Węgrzy zza granicy, wiemy, o czym mówimy.

„ Europa regionów ma zastąpić ideę Europy narodów tam, gdzie jej nie ma, np. w Europie Środkowej. Kiedy urzeczywistni się Europa regionów, w naturalny sposób powstaną jednostki, które będą miały na celu rozwiązanie wspomnianych napięć. Oprócz rozwiązywania lokalnych problemów ekonomicznych i politycznych, będzie to przyszły kierunek, który może przynieść rozwiązanie dla nas, mniejszości narodowych. Taki, który jest poza separatyzmem, irredentyzmem i wszelkimi podejrzeniami, o których do tej pory mówiono w stosunku do nas. Może powstać naturalna organizacja jednostek gospodarczo-krajobrazowych, która nie wymaga reorientacji granic, ale jednocześnie ponownie łączy historycznie i gospodarczo powiązane obszary pomimo istniejących granic państwowych”.

Od tego miejsca przejdę do trzeciego i zarazem najważniejszego filaru, jakim jest chrześcijańska demokracja .

Według Józsefa Antalla: „W Europie ateiści to także chrześcijanie”. W części świata, gdzie niedziela jest dla większości dniem odpoczynku, gdzie nawet ateiści liczą nasz czas od roku narodzin Chrystusa, gdzie wszyscy wypowiadają imię Jezusa w ostatniej chwili przed wypadkiem, no cóż, w zasadzie tam nie trzeba wyjaśniać, kim jesteśmy i co nas łączy.

W kulturze chrześcijańskiej staliśmy się jednością, zachowując nasze różnice. Jeśli chodzi o historię duchową, linia kościołów gotyckich jest granicą, ale jako nasi chrześcijańscy bracia patrzymy również na prawosławne cebulaste kopuły.

Wszystko, co jest przeciwieństwem lub zaprzeczeniem nauk kultury chrześcijańskiej, jest poza naszą kulturą.

Bo stąd bierze się subsydiarność, która deklaruje samostanowienie lokalnej małej społeczności, równość człowieka i człowieka, akceptację różnorodności kulturowej realizowanej w pokojowym współistnieniu i bez podporządkowania, ideę uniwersalności, dążenie do sprawiedliwości społecznej lub, w przypadku jego braku, nakaz uczciwości lub właśnie poszanowania godności kobiety.

W pierwszej połowie ubiegłego wieku widzieliśmy, co się dzieje, gdy zamiast nauki chrześcijańskiej nakazy obcych ideologii stają się naczelną zasadą europejskiego życia. Nawet dzisiaj nie powinniśmy flirtować z ideą Europy bez rodzin, społeczności lokalnych, narodów i chrześcijaństwa. Po prostu dlatego, że nie jest funkcjonalna i ponieważ rezygnując z tego wszystkiego, nie może już nazywać się Europą.

Współpraca zachodnioeuropejska po II wojnie światowej opierała się na zasadach chrześcijańskich i została nawiązana przede wszystkim nie dla ich ochrony, ale dla stworzenia wspólnej przestrzeni gospodarczej. Ale wielcy politycy Chrześcijańsko-Demokratycznej epoki sformułowali podstawy współpracy gospodarczej w duchu pojednania, wzajemnego zaufania i solidarności, co zapoczątkowało proces integracji europejskiej. Bez tego, bez chrześcijańskiego podejścia odrzucającego wrogość, które stało się częścią ich polityki opartej na strasznych doświadczeniach antychrześcijańskich zachowań nazizmu i komunizmu, Unia Europejska z trudem mogłaby powstać, która rozciągała się na większość Europy aż do brexitu . Dziś jednak aspekty moralne są coraz bardziej pomijane we współpracy, a aspekty ekonomiczne i finansowe zyskują na znaczeniu – równolegle z tym nasilają się wysiłki centralizacyjne, dlatego projekt utknął w martwym punkcie i domaga się ponownie uruchomić.

Jeden z ojców założycieli niedawno otrzymał od Stolicy Apostolskiej tytuł „czcigodnego”, co jest pierwszym krokiem na drodze do kanonizacji. Czy to przypadek, że chrześcijańska demokracja, regionalizm i ochrona mniejszości stały się jednością w życiu Roberta Schumana?

Urodzony w Luksemburgu, posługujący się językiem ojczystym dialektem niemieckim, prześladowany przez gestapo z Lotaryngii, którego XII. Idee papieża Piusa i Jacquesa Maritaina były wpływowe i nie trzeba było zbytnio wyjaśniać, na czym opiera się idea europejska.

Nie inaczej jest dzisiaj. Skradzioną Europę mogą odzyskać tylko ci, którzy potrafią sformułować długoterminowe cele, wiedzą lub przynajmniej rozumieją, co to znaczy żyć w dyktaturze, odkrywają potencjał współpracy regionalnej i przyznają, że poza nią nie ma realnej zasady organizującej kręgu kultury chrześcijańskiej.

Wierzę, że to my!

Źródło: aelvidek.ma

Zdjęcie: CÖF