Latem 1941 roku, kiedy Niemcy rozpoczęły ofensywę przeciwko Związkowi Radzieckiemu, Węgry nie były jeszcze przygotowane do poważnej wojny. Jednak Rumuni i Słowacy od razu przystąpili do kampanii po stronie Niemców, którzy liczyli, że po szybkim zwycięstwie Wehrmachtu uda im się odzyskać coś z tego, co dały Węgrom pierwsze i drugie decyzje wiedeńskie. Zmusiło to również Węgry do podjęcia działań.
Ponadto cztery dni po rozpoczęciu operacji Barbarossa, tj. 22 czerwca 1941 r. samoloty bez insygniów zbombardowały miasto Kassa, a pociąg ekspresowy z Kőrösmező w Karpatach do Budapesztu został ostrzelany z karabinu maszynowego przez samoloty z insygniami sowieckimi w pobliżu Rahó .
Premier László Bárdossy ogłosił 27 czerwca: w wyniku niesprowokowanego ataku Sowietów na nasz kraj węgierski rząd królewski ogłasza, że między obydwoma krajami wprowadzono stan wojny. Kilka dni później korpus wojskowy nazwano Grupą Karpacką, która była częścią szybkiego korpusu, który wyróżniał się zarówno w inwazji na północną Transylwanię, jak iw ruchach wojskowych w regionie południowym, już wyjechał na front.
Korpus, w skład którego weszły zmechanizowane formacje Gwardii Narodowej, w ciągu czterech miesięcy wdarł się w głąb terytorium Związku Radzieckiego, ale prawie całkowicie stracił swój sprzęt wojskowy. Dlatego od listopada Królestwo Węgier uczestniczyło w wojnie przeciwko Związkowi Sowieckiemu tylko siłami okupacyjnymi, pięcioma brygadami.
Jednak niemiecka ofensywa, która latem wciąż poruszała się z prędkością pociągu parowego, utknęła pod Moskwą pod koniec roku. Plan Barbarossy, który wymagał ogromnych poświęceń materialnych i krwi, nie osiągnął zamierzonego celu, a Adolf Hitler, widząc niemieckie straty, postanowił w kolejnej fazie wojny w większym stopniu wykorzystać siłę swoich towarzyszy broni . W ostatnich dniach roku napisał list do Mussoliniego, Antonescu i Horthy'ego, w którym Ferenc Szombathelyi, szef Sztabu Generalnego Honvéd, wyjaśnił:
„...nasz dobrowolny udział stał się jednocześnie obowiązkiem”.
Feldmarszałek Wilhelm Keitel uzgodnił z Antonescu w Bukareszcie pod koniec stycznia 1942 r., że Rumuni wyślą na front jeszcze więcej żołnierzy.
Cesarski minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop i feldmarszałek Keitel prowadzili również rozmowy w Budapeszcie. Poprosili o rozmieszczenie całej armii węgierskiej. Po długich namowach Bárdossy obiecał: Węgry są gotowe pójść do granic swoich możliwości. Następnego dnia Horthy zapewnił Hitlera w liście, że armia węgierska weźmie udział w wiosennych operacjach.
Węgierska 2 Armia, która poszła na front, składała się z 9 lekkich dywizji, improwizowanej polowej dywizji pancernej oraz 207 000 żołnierzy i żołnierzy z grupy lotniczej. Zabrali ze sobą prawie połowę całego arsenału obrony narodowej.
Pierwszy transport wyruszył 11 kwietnia 1942 r. Większość żołnierzy została wyładowana w rejonie Kurska i natychmiast dołączyła do niemieckich operacji ofensywnych. Kosztem ciężkich walk i znacznych strat zdobyli miasto Tyim, a następnie 6 lipca dotarli do brzegów Donu.
Wobec braku przestarzałej artylerii i odpowiednich sił pancernych wszystkie punkty oporu zostały zdobyte atakiem piechoty, która już po drodze spowodowała znaczne straty.
Na brzegach Donu Armia Czerwona była w stanie utrzymać kilka przyczółków. Choć od czasu do czasu były atakowane, nawet z pomocą niemiecką, przyczółki pozostawały w rękach sowieckich aż do ofensywy zimowej. Jest to o tyle ważne, że właśnie w tym miejscu rozpoczął się kontratak.
Do tego czasu jednak wyposażenie węgierskiej 2 Armii było już dość zużyte. Ponadto musiał utrzymywać linię około dwustu kilometrów, co było znacznie dłuższe niż jego siły i możliwości. Sytuację dobrze charakteryzuje fakt, że na brzegach Donu były odcinki, na których trzeba było tylko obserwować rzekę. I nigdzie nie mogli stworzyć systemu obronnego podzielonego na kilka poziomów, wyposażonego w odpowiednie rezerwy, a także dogłębnie zbudowanego. Węgierska Gwardia Narodowa miała nadzieję, że Sowieci poświęcą wszystkie swoje siły bitwie pod Stalingradem i nie będą mogli atakować gdzie indziej. To nie stało się w ten sposób.
Źródło: Ákos Jezsó / Hirado.hu
Zdjęcie na pierwszej stronie: Jednostka piechoty 2 Armii Węgierskiej w zakolu Donu (fot. National Photo Gallery)
