Sándor Petőfi, jedna z najbardziej znanych postaci węgierskiej poezji, urodził się 1 stycznia 1823 roku.
„Jest węgierskim ulubieńcem bogów. Otrzymał wszystko, by stać się wielkim poetą: talent, historię, los. Żył dwadzieścia sześć lat i pozostawił po sobie dorobek o międzynarodowej randze literackiej i rozmiarze, który był punktem zwrotnym w literaturze jego narodu” – napisał o nim Béla G. Németh.
Jego rodzice pochodzili z Highlands, jego ojciec, István Petrovics, był mistrzem rzeźniczym, a jego matka, Mária Hrúz, była praczką i służącą. Chociaż Petőfi urodził się w Kiskőrös (według niektórych źródeł 31 grudnia 1822 r.), mieszkał w miejscu swojego dzieciństwa, Kiskunfélegyháza. Naukę rozpoczął w wieku pięciu lat, uczył się w sumie w dziewięciu szkołach w kilku osadach z różnymi wynikami, ale wszędzie celował w kaligrafii, węgiersku, łacinie i niemiecku oraz w rysunku.
Jako nastolatek uległ urokowi teatru, do 1844 roku był wędrownym aktorem na Zadunaju, statystą w Teatrze Węgierskim w Peszcie, występował w Kecskemét, Debreczynie i Érmellék. W międzyczasie służył także w armii w Sopronie, Grazu i Zagrzebiu, ale ze względu na zły stan zdrowia został zdemobilizowany.
W latach 1841-42 studiował w kolegium papieskim, gdzie został jego wieloletnim przyjacielem Mórem Jókai, skąd wysłał swoje pierwsze wiersze do Józsefa Bajzy, redaktora Ateneum. W 1842 roku ukazał się w tym czasopiśmie jego wiersz A borózó, podpisany Sándor Petrovics, a zaledwie kilka miesięcy później stał się Petőfi, wraz z jego wierszem Hazámban.
Najczęściej z biedy ratowali go przyjaciele i znajomi, przed żywymi kopiami, tłumaczeniami francuskimi i angielskimi. W 1844 Vörösmarty wspierał publikację swoich wierszy, a także polecił je Pesti Divatlapowi, którego Petőfi został zastępcą redaktora.
W 1844 r. ukazała się parodia romantycznej epopei heroicznej Młot miejscowości, w 1845 r. poetycka opowieść o dzielnym Jánosie, który stworzył nowego bohatera ludowego. W latach 1845-46 nastąpił w jego życiu krótki okres kryzysu: zawiedziony miłością, atakowany przez konserwatywną krytykę, miał trudności z utrzymaniem się. Wszystko to przygnębiło jego poezję, na co wskazuje cykl Chmur, powieść Wisielec i dramat Tygrys i hiena.
W 1846 roku poznał Julię Szendrey i choć ojciec Julii nie patrzył przychylnie na wybrankę swojej córki, młodzi pobrali się we wrześniu 1847 roku.
Ta burzliwa, namiętna miłość i szczęśliwe małżeństwo stały się inspiracją dla jego najpiękniejszej poezji miłosnej, z których największą popularnością cieszą się jego wiersze z końca września Jak mnie nazywasz?, Rezket a bokor bo... Syn Zoltána urodził się w grudniu 1848 roku podczas wojny o niepodległość.
Rok 1847 był rokiem bliskiej przyjaźni z Jánosem Arany i opublikowania jego Wierszy wszystkich. Rewolucyjna fala, która przetoczyła się przez Europę w 1848 roku, dotarła w marcu do Pesztu i Budy, urzekła także Petőfiego, który wyznawał ideały wolności, niepodległości, demokracji i równości, i narodziła się Pieśń Narodowa, którą jako programowy poemat przyjęli m.in. zarówno liberałów, jak i radykałów.
Petőfi nie odniósł jednak sukcesu jako polityk, przez swój radykalizm został odizolowany, a także przegrał wybory parlamentarne. Jego gorycz z powodu niezrozumienia i izolacji pojawiła się w jego inspirowanym autobiograficznie poemacie narracyjnym Apostoł. W wojsku służył od października 1848 w stopniu kapitana, a od maja 1849 w stopniu majora, jednak ze względu na swój upór i upór często spierał się z przełożonymi. Od stycznia 1849 służył w armii Bema jako pomocnik polskiego generała w Siedmiogrodzie.
Przegrany 31 lipca poległ w bitwie pod Segesvár, dokładne okoliczności jego śmierci są nadal niejasne.
Petőfi wprowadził język ludu do poezji węgierskiej, przemawiał do wszystkich w sposób zrozumiały i prosty, autentyczny sposób formułowania swoich słów i myśli uważał za ważniejszy niż doskonałość formalna. Dokonano licznych adaptacji jego dzieł, jego życie stało się inspiracją dla filmów, powieści i sztuk teatralnych, pamięć o nim i imię są strzeżone przez liczne instytucje publiczne, a jego pomnik stoi w kilku węgierskich miastach, w Bratysławie, Marosvásárhely, Ungvár, a także w Pekinie i Szanghaju.
W 2021 roku, z okazji 200. rocznicy jego urodzin, Parlament ogłosił lata 2022 i 2023 Petőfiego latami pamięci.
Źródło: hirado.hu
Obraz: Wikipedia
