Na konferencji w Anglii ze zdziwieniem odkryłem, że technika budowlana znana, stosowana i kochana w naszym kraju od wieków została wymieniona jako nowy skarb. Od razu ponownie uświadomiłam sobie, jak niesamowicie bogato żyjemy w Kotlinie Karpackiej – i zdecydowanie nie mam tu na myśli aspektów materialnych.
Kiedyś uczestniczyłem w Anglii w konferencji poświęconej tzw. zasadzie „od kołyski do kołyski”, która modeluje procesy okrężne. Istotą zasady jest to, że produkt jest wykonany w taki sposób i z surowców, które po zużyciu można poddać recyklingowi i przetworzyć tak, aby powrócił do pierwotnych surowców, czyli można cykl wznowić bez odpadów. Typowym tego przykładem jest popularne w ostatnich latach na festiwalach „szkło repo”, które – przynajmniej według tekstów marketingowych – po oczyszczeniu i ponownym przetworzeniu można zamienić w szkło, czyli cykl życia produktu nie jest liniowy , ale cykliczne i powtarzalne. Jeden z lokalnych wykładowców konferencji przedstawił w ramach programu nowoczesną technologię architektoniczną, która doskonale koresponduje z powyższą zasadą, a później z wykładem połączona została wizyta studyjna.
Jako uczestnik obdarzony przodkami i krewnymi architektami z niecierpliwością czekałem na tę okazję, która nie popsuła mi nastroju, nawet jeśli według prelegenta była to niezwykle kosztowna technika, na którą tylko nieliczni mogli sfinansować: Adobe.
W pierwszej chwili myślałam, że zgubiłam salę i zaangażowałam się w kolejny spektakl, ale szybko
okazało się, że innowacyjna, przyjazna środowisku technologia pod każdym względem tak naprawdę oznacza architekturę adobe.
Podczas kilkugodzinnej prezentacji zaprezentowali – skądinąd pięknie i elegancko udekorowany – dworek wiejski, który został zbudowany wyłącznie z cegieł adobe i innych przyjaznych dla środowiska elementów budowlanych. Widziałem wykresy, które pokazywały korzystny bilans wilgoci i ciepła budynku, chodziło o unoszący się na zewnątrz elektrosmog i przyjazną dla zdrowia atmosferę panującą we wnętrzach. Po prostu tam siedziałam i jak wiele razy wcześniej czułam, że coś nas ominęło. Po prezentacji poprosiłem o zabranie głosu i serdecznie zaprosiłem obecnych na Węgry, gdzie
całe wioski wypełnione są domami z cegły, które w Anglii mogą być skarbem tylko wyjątkowo bogatych ludzi.
Tutaj, w ojczyźnie karpackiej, żyjemy w tak niesamowitym bogactwie, które jest niewyobrażalne dla wielu innych narodów Ziemi – i zdecydowanie nie mam tu na myśli aspektów materialnych. Ten rodzaj organiczności, który otacza nas od tysięcy lat, definiuje każdy najdrobniejszy szczegół życia, od odzieży, przez artykuły gospodarstwa domowego, po architekturę. Przed globalną gospodarką rynkową nie było oczywiście wątpliwości, że każdy korzystał z tego, co otaczało jego przestrzeń życiową, dlatego też domy budowano z lokalnie dostępnych materiałów budowlanych.
Pouczające było to, że później stworzyłem pokój we własnym domu, a jednocześnie stworzyłem maleńki blok wodny w stuletnim domu z cegły, na naszej farmie zielarsko-owocowej. Podczas gdy podczas budowy nowego pomieszczenia napełniłem tylko kilka pojemników opakowaniami materiałów budowlanych, resztę ściany starego domu z cegły, która była otwarta w jednej części, po prostu wjechałem na taczkę do piwnicy. Nie mam złudzeń: jeśli za sto lat wyburzone zostanie małe pomieszczenie w naszym apartamentowcu, to rozebrane materiały trzeba będzie traktować jako odpad.
Wypalone cegły ziemne nadal tam są, ale tego rodzaju materiały izolacyjne i okładziny długo zalegają w piwnicy, natomiast cegły gliniane za kilka lat zarosną trawą i szybko zapadną się w ziemię. grunt.
Podobne uczucie towarzyszyło nam, gdy w tym roku odnawialiśmy dach naszego rodzinnego domu wiejskiego w Szigetköz i z rozebranych starych elementów budowlanych znaleziono wyłącznie surowce, które zostały wyprodukowane w okolicy. Spoiny belek wypełniono trzciną i plewami, płytę zaizolowano mułem, a dach pokryto gontem drewnianym.
Prezentacja konferencji w Anglii po latach wciąż we mnie rezonuje i staram się dostrzegać skarby, które z przyzwyczajenia uchodzą za bezwartościowe. Czasem warto sobie o tym przypomnieć
nawet jeśli coś jest stare, nie jest pewne, czy należy je wyrzucić do kosza, ale zawsze trzeba pozostać otwartym na nową wiedzę.
Jak brzmiało motto zorganizowanej niedawno gali owocowej: „Stare jest nowe!”.
Byłem bardzo szczęśliwy, gdy na pobliskim składowisku materiałów budowlanych natknąłem się na workowany tynk adobe, który również spełniał standardy.
Dr Ákos Pottyondy, inżynier rolnictwa zajmujący się zarządzaniem środowiskiem i krajobrazem
Wyróżniony obraz: agrarforum.hu
