Pracownik Mandiner zapytał archeologa i profesora nadzwyczajnego o ten temat.
Kim są Scytowie? Cieszą się one dużym zainteresowaniem w naszym kraju, jednak krąży o nich wiele błędnych przekonań.
Na wstępie musimy sobie uświadomić, że nazwa Scytowie była w starożytności nazwą zbiorową, której używały imperia i struktury państwowe z pismem nazywając społeczności o koczowniczym lub osiadłym trybie życia, zamieszkujące lub wywodzące się z terenów na północ od Czarnej Sea, używając stylu walki opracowanego przez koczowniczych koczowników.
Różne formy imienia scytyjskiego pojawiły się w greckich i bliskowschodnich źródłach pisanych pod koniec VIII wieku pne i na początku VII wieku. Iškuza, używane przez greckich Scytów i Asyryjczyków, mogło pierwotnie być imieniem własnym irańskojęzycznego plemienia lub konfederacji plemiennej, a może wiodącego klanu.
Na początku imperium asyryjskie z trudem radziło sobie z ciągłymi atakami dobrze zorganizowanych konnych wojowników, którzy pustoszyli ich terytoria, ale z czasem udało im się zawrzeć sojusze z niektórymi ze swoich grup metodami dyplomatycznymi. Według zeznań źródeł greckich i asyryjskich ataki Scytów utrzymywały cały Bliski Wschód pod ciągłą presją w VII wieku i zdewastowały silne królestwa regionu. Sytuacja kryzysowa wywołana ich atakami na Azję Mniejszą odcisnęła swoje piętno nawet w Biblii:
W księdze proroka Jeremiasza (I. 14-15) Scytowie nazywani są ludem nocy, którego „konie są szybsze niż orły”.
Herodot również o nich wspomina…
Scytowie pojawili się w polu widzenia świata greckiego od VIII wieku pne. Rzeczywiście, ich pierwsza wzmianka pochodzi z Iliady, gdzie wspomina się o nich jako o ludziach dojących konie i klacze mieszkających na dalekiej północy. Począwszy od VII wieku pne informacji o nich przybywało: od tego czasu skraj ich terytoriów, północne wybrzeże Morza Czarnego, stało się jednym z ważnych obszarów docelowych coraz potężniejszej kolonizacji greckiej. Najbardziej znanym i najbardziej szczegółowym greckim źródłem o ludach panujących na stepie jest 4 księga wielkiego dzieła Herodota o wojnach grecko-perskich, która opisuje ich granice, opowiada o ich pochodzeniu i zwyczajach w związku z perskim władcą Dariuszem wyprawa przeciwko Scytom w latach 515-514 pne a także o grupach żyjących w ich sąsiedztwie.
Czy źródła archeologiczne potwierdzają to, co napisał Herodot?
Tak, jest to potwierdzone w wielu miejscach: z tych znalezisk wynika, że 9-4 pne. W XIX wieku światy o podobnej kulturze materialnej kształtowały się na stepach i stepach leśnych pod przywództwem grup posługujących się głównie językami irańskimi. Występują w nich zarówno społeczności konno-koczownicze, jak i społeczności specjalizujące się w produkcji zboża, jak i te, które rozwijają specjalne, hybrydowe wersje obu metod gospodarowania, ale wszystkie łączy elita o spektakularnie jednolitym dress codzie, zwyczajach system, broń i styl walki.
Kultura, którą można powiązać ze Scytami, nie ogranicza się do obszaru Morza Czarnego, ale obejmuje ogromny step solankowy rozciągający się od Kotliny Karpackiej po region Azji Środkowej. 9-8 pne wieku, ludy hodujące konie, które zagrażały terytorium chińskiej dynastii Chou, czy łucznicy konni, którzy zaatakowali perskie prowincje Azji Środkowej, mają wspólne korzenie kulturowe i oba można zaliczyć do zbiorowego terminu Scytów.
Cały artykuł można przeczytać tutaj.
Autor: Gergő Kovács
Image: Ambasada ubrana w strój scytyjski na płaskorzeźbie pałacu władcy perskiego w Persepolis z V wieku p.n.e.
