Borvendég Zsuzsanna: Sieci działają do dziś 35.

Seria historyka Zsuzsanny Borvendég została pierwotnie opublikowana na stronie internetowej PestiSrácok, ale z pewnością są tacy, którzy ją przegapili. Ale ci, którzy nie przeczytali wszystkich części, powinni przeczytać ją jeszcze raz. Znając cały obraz, czy możemy zrozumieć, jak się tu znaleźliśmy?

Odkąd ludzkość stała się konsumentem wiadomości, a czytanie gazet stało się najpowszechniejszym sposobem pozyskiwania informacji, władze wszystkich czasów postrzegały prasę jako instytucję, na którą można wpływać i kontrolować. Media rozpoczęły swój podbój świata podczas Rewolucji Francuskiej, a do XX wieku, wraz z pojawieniem się filmów, stały się najważniejszym narzędziem propagandy.

Bolszewicy przodowali w wykorzystywaniu środków masowego przekazu do celów władzy. Metoda radziecka wypracowana w latach dwudziestych i trzydziestych służyła jako wzór dla innych przywódców politycznych. Media zyskiwały coraz większą rolę w światowych rozgrywkach politycznych: obie przeciwne życiu dyktatury zwane socjalistami wykorzystywały je na swoją korzyść, ale świat określający się jako burżuazyjno-liberalna demokracja również szybko docenił ich znaczenie.

Obecność zakupionych dziennikarzy

Aby jednak oddziaływać na media, potrzebni byli nie tylko politycy i dziennikarze, ale służby specjalne zostały wciśnięte między tych dwóch aktorów jako mediatorzy. Ich rola była niesłychana – i oczywiście nadal jest – gdyż najskuteczniej można wpływać wtedy, gdy nie jest wcale oczywiste, kto stoi za rozpowszechnianiem różnych informacji, jakie intencje kierują różnymi wiadomościami, czyim interesom służy „niezależnych” ekspertów.

Narzędzia tajnych służb są potrzebne do utrzymania klientów politycznych, a nawet gospodarczych w tle, więc zrozumiałe jest, że świat prasy i profesja wywiadu/kontrwywiadu są dziś nadal tak ściśle ze sobą powiązane , że prawdopodobnie bylibyśmy zszokowani, gdybyśmy mogli dokładnie policzyć, ilu... posługując się kategorią Udo Ulfkotte'a

Pod płaszczykiem inicjatyw obywatelskich

Wpływ prasy może być realizowany od kontrolowanych, a nawet zamówionych, nawet z góry napisanych artykułów prasowych po najmniej widoczne formy, ilość możliwości jest nieograniczona. Sowieci lubili ukrywać swoje zamiary wpływu za „cywilnymi” inicjatywami. Uważali, że różne organizacje działają na rzecz ochrony interesów pewnych grup społecznych, ale w rzeczywistości były to stowarzyszenia utworzone z inicjatywy komunistycznych tajnych służb, które za celami pod przykrywką humanistów faktycznie reprezentowały interesy światowej dominacji związek Radziecki. Organizacje te stawiały się na szczycie ideałów moralnej czystości i nieprzekupności, krytykując daną władzę polityczną z niepodważalnym osądem. Ale oczywiście wszystko to można było zrobić tylko w zachodnich demokracjach, ponieważ w prawdziwych dyktaturach nie ma miejsca na działanie jakiejkolwiek organizacji obywatelskiej. W Związku Sowieckim nie było szans na działania ruchów oddolnych, które nie dawały miejsca wrogim siłom na wewnętrzne zakłócenie systemu.

Podczas zimnej wojny wolny świat pod przywództwem Stanów Zjednoczonych był nieco w tyle, ale zareagował na ten trend i wkrótce pojawiły się media, które zadeklarowały, że są bezwzględnie antykomunistyczne, nadając zachodnią propagandę i promując kapitalistyczny model gospodarczy. Równocześnie prowadzenie działań wojennych na tym obszarze było nierówne, ponieważ przez długi czas żelazną kurtynę można było poluzować tylko w jednym kierunku: agitacja komunistyczna mogła się pojawić wszędzie i o każdej porze na Zachodzie, ale próba przeciwnej była prawie niemożliwa .

I pojawia się NÚSZ

Wirtualna wojna toczyła się wzdłuż wyraźnie widocznych linii frontu, z pracownikami mediów na pierwszym planie i funkcjonariuszami służb specjalnych w tle. Idąc za przykładem stowarzyszeń, które okłamywały ludność cywilną, Sowieci próbowali zgrupować dziennikarzy w organizację, którą można było kontrolować, a tym samym łatwiej na nią wpływać. W 1946 roku w Kopenhadze powstała Międzynarodowa Organizacja Dziennikarzy (NÚSZ), do której oprócz dziennikarzy z krajów sowieckiej strefy okupacyjnej przystąpiła większość zachodnioeuropejskich stowarzyszeń dziennikarskich. Sowiecka polityka władzy przywiązywała szczególną wagę do organizacji międzynarodowej o dużej liczbie członków, ponieważ zapewniała ona kanał penetracji wielu wrogich i wciąż niestabilnych politycznie krajów, w związku z czym kładła duży nacisk na to, aby członkowie kierownictwa byli zagorzałymi zwolennikami władzy bolszewickiej . Przedsięwzięcie zostało uwieńczone sukcesem.

Na dłuższą metę oczywiście nie dało się zachować pozorów neutralności, zwłaszcza że członkowie zarządu byli niemal bez wyjątku członkami partii komunistycznej. Napięcie pojawiło się już na zebraniu założycielskim, a do 1950 r. demokratycznie nastawieni dziennikarze opuścili organizację. Odtąd NÚSZ był jawnie uważany za organizację frontową Związku Sowieckiego, otrzymał swoje zadania bezpośrednio od Związku Sowieckiego, oficjalnie – czechosłowackiej Służby Bezpieczeństwa, StB. według jego informacji - należał do Wydziału Zagranicznego KC KPZR. Jej siedzibą od 1947 r. była Praga.

Oznaczenie siedziby organizacji nie jest bynajmniej przypadkowe. Miasto, znane jako „komunistyczna Genewa”, było domem dla wielu organizacji międzynarodowych, które znajdowały się pod wpływami sowieckimi. W Czechosłowacji międzynarodowy ruch robotniczy był znacznie silniejszy w porównaniu z innymi krajami regionu, ponieważ Partia Komunistyczna mogła tu legalnie działać w okresie międzywojennym. Partie komunistyczne Europy Zachodniej – zwłaszcza organizacje francuskie i włoskie – utrzymywały bliskie kontakty ze swoimi czechosłowackimi towarzyszami. Praga działała jako swego rodzaju pomost między Związkiem Radzieckim a jego zachodnimi zwolennikami. Obecność organizacji międzynarodowych sprzyjała nie tylko stosunkom politycznym i możliwości szerzenia ideologii, ale także pozwalała na poważny rozwój gospodarczy i służb specjalnych.

Terroryści, KGB - własna siatka NÚSZ

NÚSZ nie tylko usidlał dziennikarzy i szerzył propagandę, ale także odgrywał rolę w finansowaniu sowieckich aspiracji imperialistycznych. Po aksamitnej rewolucji w Pradze jak polityczna bomba wybuchła wiadomość, że czeska stolica była domem dla kilku ważnych sowieckich tajnych organizacji w dziesięcioleciach po drugiej wojnie światowej. Jedną z najważniejszych instytucji działających głównie jako organizacje pozarządowe była Międzynarodowa Organizacja Dziennikarzy, której działalność nowa siła polityczna starała się zbadać i doszła do zdumiewających rezultatów. Oświadczenia rządu czechosłowackiego i doniesienia prasowe stanowczo stwierdzały, że NÚSZ prowadził w kraju ośrodek szkolenia terrorystów, jego członków było pełnych agentów wywiadu pracujących dla KGB, a jednocześnie ujawniono ogromne nadużycia gospodarcze. Część bogactwa wygenerowanego przez tworzenie różnych firm-przykrywek została wydana na zakup technologii objętych embargiem, ale została również wykorzystana na wsparcie zachodnich partii komunistycznych.

A kwota, o której mowa, przekroczyła wszelkie wyobrażenia. Jiříego Pehe prowadzili oni szeroką działalność, od obsługi sieci hotelowych po handel oprogramowaniem, którego zysk w 1989 roku przekroczył 200 milionów koron. Było to około 630 700 000 HUF we współczesnej wartości. (W dzisiejszej wartości to ponad 26 miliardów HUF.) Ponadto od lat 70. państwo czechosłowackie wspierało działalność organizacji kilkoma milionami koron rocznie i prowadziła ona znaczącą działalność w zakresie handlu zagranicznego, oczywiście bez płacenia ceł i obciążenia podatkowe. W związku z nadużyciami gospodarczymi w 1990 roku przeciwko organizacji wszczęto śledztwo, w trakcie którego aresztowano za defraudację i niegospodarność dyrektora NÚSZ Miloša Jakeša juniora, syna byłego przywódcy Komunistycznej Partii Czechosłowacji.

Oficjalnie utrzymywała się ze składek członkowskich NÚSZ, wsparcia założonego w 1953 r. Międzynarodowego Funduszu Solidarności oraz istniejącej od 1966 r. różne firmy, które cieszyły się eksterytorialnością, czyli znacznymi korzyściami ekonomicznymi. Według czechosłowackiej służby bezpieczeństwa, pod koniec lat 80. NÚSZ utrzymywał bliskie relacje z trzydziestoma czterema zachodnioeuropejskimi firmami, głównie zachodnioniemieckimi, angielskimi i austriackimi, przypuszczalnie jako właściciele, i prowadził rachunki w instytucjach finansowych we Frankfurcie i Kolonii . Prawdziwym źródłem pieniędzy były więc firmy, których centralą był Videopress w Pradze, który w 1987 roku wypracował zysk w wysokości 250 tys. dolarów. Na Węgrzech interesy gospodarcze miała także Międzynarodowa Organizacja Dziennikarzy, Interpress Budapest, która w 1986 roku zapłaciła organizacji przykrywkowej KGB 2,5 miliona koron i 60 tysięcy dolarów. (Według kursu z 1989 r. odpowiada to 11,5 mln HUF, co w dzisiejszej wartości przekracza 450 mln HUF).

Radziecki sekretarz NÚSZ, VL Artyemov, Budapeszt 3 czerwca 1987 r., gdzie spotkał się z Péterem Vajdą sekretarza generalnego MÚOSZ ds . kierownik Działu Międzynarodowego MÚOSZ, János Veres , Międzynarodówka z zastępcą kierownika działu, Károly Megyeri , sekretarzem generalnym MÚOSZ i György Stark , byłym dyrektorem Interpress. Z protokołu rozmowy wynika, że ​​były poważne problemy z księgowością organizacji, po prostu nie pojawiały się w niej znaczące kwoty, przelewów walutowych też nie mogli załatwić, więc wywozili pieniądze na różne cele poza granice kraju w ich rękach. Innymi słowy, organizacje dziennikarskie były nie tylko odpowiedzialne za wierne rozpowszechnianie komunistycznej propagandy, ale także brały udział w finansowaniu sieci bolszewickich. W każdym razie nie! Najbardziej aktywną organizacją członkowską NÚSZ – po Sowieckim Związku Dziennikarzy – był MÚOSZ, ponadto od 1966 sekretarz generalny Krajowego Stowarzyszenia Dziennikarzy Węgierskich pełnił funkcję skarbnika NÚSZ, który słynie z wątpliwych sprawami finansowymi i mrocznymi powiązaniami z półświatkiem.

Źródło: PestiSrácok

Autor: historyk Zsuzsanna Borvendég

(Na okładce: Ośrodek NÚSZ w Szélakach. Zdjęcie: Fortepan )