Obecnie wiele rzeczy w psychologii posuwa się za daleko, mówi psychoterapeutka Linda Horváth.

Psycholog Linda Horváth ukończyła studia w Cluj i Szwajcarii, studiowała psychologię kliniczną i medycynę chińską na Uniwersytecie w Zurychu. Po kilku latach pracy w Szwajcarii przeniósł się do Cluj, gdzie prowadzi prywatną praktykę. Poza psychoterapią zajmuje się również akupunkturą, refleksologią, masażem leczniczym, bańką, moksoterapią.

Od jakiegoś czasu comiesięcznym listom bestsellerów i od dłuższego czasu w kategorii literatura faktu pojawiają się tylko książki z zakresu psychologii, samowiedzy i zarządzania życiem. Zapotrzebowanie na te książki jest więc ogromne. Co ci to mówi?

To oznaka samotności. Co stało się dotkliwe głównie w związku z covidem i blokadami. Wiele osób jest samotnych i potrzebuje takiego pożywienia. Covid był tylko katalizatorem, ale już wcześniej widzieliśmy, jak bardzo pogorszyły się relacje międzyludzkie. W końcu, jeśli usiedliśmy w kawiarni, poszliśmy na wesele lub inne spotkanie towarzyskie, widzieliśmy już, że połowa ludzi tam wpatruje się w swoje telefony i albo rozmawia, albo surfuje po sieci, i jest nieobecna. I to właśnie ten brak obecności, rozpad relacji międzyludzkich ostatecznie tworzy tę listę książek.

Więc ludzie szukają czegoś, co próbują znaleźć w tych książkach. Czego ludzie szukają? Bo jeśli ktoś czyta jedną z książek, powiedzmy, Gábora Máté, to coś go do tej książki prowadzi, czegoś szuka.

Przychodzą mi na myśl dwie rzeczy. Jednym z nich jest to, że temat dążenia do szczęścia jest obecnie popychany o wiele za daleko. Gorączkowo szukamy satysfakcji, wychodzimy normalnie, dobrze. Po drugie, kiedy studiowałem psychologię kliniczną w Zurychu, system klasyfikacji chorób, ICD, był w wersji 10, a DSM, który klasyfikuje zaburzenia psychiczne, był w wersji 4 (obecnie ICD jest w wersji 11, DSM jest w wersji 5 ) i już mnie irytowało to zamieszanie, nadmuchanie diagnoz. Ponieważ jeśli zagłębisz się w temat, możesz wytworzyć prawie wszystkie zamieszania, które się tutaj pojawiają, a twojemu mózgowi nie jest trudno wytworzyć te zakłócenia, jeśli zajmujesz się tym tematem. Jeśli ta klasyfikacja wymienia dziesięć kryteriów i symptomów zaburzenia, to z łatwością odkrywam osiem z nich na sobie.

Czy to tak, jak gdy wygooglujesz przyczynę bólu głowy i po minucie „okazuje się”, że masz guza mózgu?

Tak, dokładnie. Nie chcę atakować współczesnej psychologii czy psychiatrii, ale na przykład terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest bardzo daleka od duszy (wiem, że wiele osób mnie za to znienawidzi). Ponieważ chodzi o zaprogramowanie osoby, jak ma funkcjonować, a jeśli ta osoba potem funkcjonuje, to mówimy, że wszystko jest w porządku. Dlatego wspomniana przez Ciebie literatura psychologiczna jest tak popularna. Ale wszystko to jest dalekie od zadowolenia duszy tej osoby. A ponieważ czułam też, że sama mogę odtworzyć objawy zaburzeń, stwierdziłam, że koniecznie muszę wnieść coś, co mówi o istnieniu ciała i prowadzić się do duszy przez ciało, także podczas moich terapii. Bo nie mogę tak po prostu usiąść z osobą, która do mnie przychodzi, porozmawiać i oczekiwać, że jej problemy zostaną rozwiązane. Pierwszym z pewnością jest ciało, które sygnalizuje, a jeśli człowiek jest uważny, bardzo szybko czuje, co sygnalizuje jego ciało, i na tej podstawie leczy się psychosomatycznie ciało, a przez to duszę.

Widzę, że ilość wiedzy i informacji, którą mamy, jest zbyt duża i zbyt łatwo rzucamy się w oczy: jeden jest psychopatyczny, drugi ma depresję, zbyt łatwo mówimy te rzeczy. Tak więc autodiagnoza i rozluźnienie tych słów i zastrzeżeń prowadzi do tego, że jesteśmy totalnie zagubieni.

Czy możemy powiedzieć, że żyjemy w epoce straty, niepokoju i niepokoju?

Niepokój to kolejne takie słowo, którego znaczenie jest strasznie rozmyte. Traktuję ludzi, którzy przychodzą do mnie z lękiem, ale szczerze mówiąc nie wiem, co to jest lęk. Jasne, twoje kryteria są spisane, jakaś struktura strachu, dobrze, ale jakie są realistyczne obawy? Jeśli cofniemy się, powiedzmy, o osiemdziesiąt lat, była wojna, był prawdziwy strach, bo w każdej chwili mogły zostać zbombardowane i tym podobne. Ale teraz, dzisiaj, tutaj, nie ma czegoś takiego (niestety na Ukrainie). Tak, system polityczny jest jaki jest, można być z niego niezadowolonym, można winić kapitalizm, ale poza tym jest cisza i spokój.

Myślę, że to, co dziś nazywamy lękiem, istnieje na płaszczyźnie wewnętrznej, duchowej, bo jeśli spojrzymy na to realistycznie, to dzisiaj nie ma zewnętrznego powodu naszego strachu, takiego jak wojna. Człowiek boi się samego siebie.

Dlaczego?

Że nie radzi sobie dobrze, że nie spełnia oczekiwań, że nie jest osobą, na jaką został wychowany lub tym, czego oczekuje od niego otoczenie, więc wywiera na siebie ciągłą wewnętrzną presję.

Ale presja wewnętrzna rodzi się oczywiście w wyniku presji zewnętrznej, na przykład przymus podporządkowania się może rzeczywiście mieć źródło zewnętrzne. Czy chcesz przez to powiedzieć, że presja zewnętrzna – a co za tym idzie wewnętrzna – jest za duża?

Tak. Ale coś ci powiem: ataki paniki istnieją odkąd została postawiona diagnoza.

Czy przed diagnozą nie miałeś napadu paniki? A może był, ale nie był postrzegany jako taki?

W okresie freudowskim nazywano to histerią. Dobra, dobrze, ktoś wariuje, ale dlaczego my nie możemy? Kto powiedział, że nie można się uzależnić? Dlaczego nie możesz się wydostać, jeśli masz wewnętrzne napięcie i je uwolnić?

To znaczy, nie ma sprawy, jeśli ktoś się zdenerwuje…

Jeśli wariuję we własnym świecie i nie ma wokół mnie nikogo, kto mógłby zostać przez to zraniony, dlaczego miałoby to nie być w porządku? To jest tak samo, jak wtedy, gdy uwalniam swoją dodatkową energię, powiedzmy, tańcząc w domu. Oczywiście muszę poznać siebie, aby wiedzieć, czego potrzebuję, aby ukierunkować moją nagromadzoną energię.

Jeśli dobrze zrozumiałem to, co powiedziałeś, jest też trochę w tle, że w danym wieku zaburzenia, dysfunkcje i choroby psychiczne wydają się zależeć od tego, jaka jest dominująca teoria w psychologii.

Tak.

Więc jeśli mam w ręku młotek, czy widzę wszystko jako gwoździe?

Cóż, to, co dzisiaj nazywamy atakiem paniki, musiało istnieć w jakiejś formie wcześniej, ale nie było tak ekstremalne jak dzisiaj. Nikt nie powiedział, że teraz mam atak paniki, bo bardzo szybko się zdiagnozowałam. Ponadto, jak już wspomniałem, mogę go stworzyć bardzo szybko. Dlaczego to jest dla mnie dobre? Trochę skumulowanej energii, coś niewypowiedzianego, coś, co mocno mnie zajmuje, dobrze, ale dlaczego nie skierować tego w inny sposób? Na przykład fizycznie. Chodzę poćwiczyć, biegam, pływam, więc daję fizyczną reakcję na fizyczne objawy ataku paniki, to znaczy zadowalam ciało fizyczne, a potem biorę białą kartkę papieru i zapisuję myśl lub uczucie, które tak bardzo wytrąca mnie z równowagi.

Wiele osób szuka równowagi na zewnątrz, chociaż powinno ją znaleźć się wewnątrz.

Ale bardzo trudno jest mi wyjaśnić, co oznacza wewnętrzna równowaga, ponieważ jest to uczucie. Jako terapeuta mogę tylko w jakiś sposób nakierować osobę na jej własną równowagę, ale on musi ją odnaleźć wysiłkiem i pracą.

Rozmawialiśmy o presji… Czy biorąc pod uwagę powyższe, jest to również presja, że ​​te zaburzenia psychiczne wciąż się pojawiają, że ciągle o nich mówimy, czytamy i słyszymy? W internecie, w telewizji, w radiu, na wszystkich kanałach i to widać: w książkach też, co pięknie pokazuje ta pewna toplista. Czy jest to zatem proces samowzbudzający się?

Tak, a spośród nich wymiar online radykalnie zmienił nasze istnienie, bezpośredniość, szybkość, dostępność, zrzucanie informacji. Nie ma ciszy. Jesteśmy nieustannie bombardowani informacjami. Jednak cisza byłaby bardzo ważna, ponieważ cisza jest twórczym medium mojego mózgu. Jeśli nie ma ciszy, prędzej czy później stanę się niespokojny i to jest źródło tego, o czym właśnie rozmawialiśmy. I wychodzi, oczywiście wychodzi w jakiejś formie, jeśli nie znajduję wewnętrznej ciszy.

Cisza oznacza, że ​​nic się nie dzieje, prawda? Na przykład psychologowie dziecięcy twierdzą, że dzieciom należy pozwolić się nudzić i zachęcać ich, że nuda jest całkowicie w porządku. Jednak natłok bodźców, potwornie przyśpieszony świat i nieustannie napływający do nas potok informacji nie sprzyjają wyciszeniu. Czy potrafisz znaleźć drogę powrotną do ciszy? Co jest do tego potrzebne? Czy muszę coś robić aktywnie, czy wystarczy tylko obserwować siebie i pozwolić, żeby to się działo, samo się działo?

Myślę, że zawsze możesz znaleźć drogę powrotną do tego stanu. I dobrze, że wspominasz o dzieciach, bo chyba każdy zna tę przypadłość z dzieciństwa, przynajmniej taką mam nadzieję. Jak dziecko siedzi godzinami z zabawką lub po prostu z wyobraźnią i nic szczególnego się nie dzieje, jest spokojne i to jest dla niego dobre.

Jak go odzyskać… to jest bardzo dobre pytanie. Myślę, że pierwszym krokiem jest zdecydowanie odprowadzenie nagromadzonej energii fizycznej.

Powiedziałbym, że potem możesz spróbować medytować, ale wydaje mi się, że temat medytacji jest w tej chwili przesadzony. Ale możesz nawet usiąść w wannie z wodą. Lub słuchanie muzyki i robienie tego. Ponieważ cisza musi być wewnętrzna, w mojej głowie, nie oznacza to, że siedzę w ciszy. Ale zdecydowanie muszę spotkać się sama ze sobą i każdy musi znaleźć swój własny interfejs ze sobą.

Może ludzie boją się ponownie znaleźć tę ciszę i spotkać się ze sobą... Jak ty to widzisz jako terapeuta, kiedy mówisz komuś, żeby np. posłuchał muzyki klasycznej i po prostu wyszedł z głowy na godzinę, przynajmniej spróbuj, jak trudno jest mu zaakceptować tę radę?

Na przykład, kiedy stosuję zabieg akupunktury, pacjent zostaje sam ze sobą. W ciszy, ale z muzyką, jeśli chcesz. A jeśli to masaż, to zawsze pytam pacjenta, czy chce muzyki, ciszy, czy może porozmawiajmy, opowiedzmy mu o sobie, a ja jestem obecna, dostrojona. Dla pacjentów zgłaszających się na psychoterapię punktem wyjścia jest zawsze wentylacja, czyli słowne uwolnienie pary z siebie i mózgu, to zawsze jest podstawa. Nie rzucam się na nikogo od razu, pierwszy krok jest zawsze jego, pierwsze pół godziny jest zawsze o tym. Żeby przemówił, żeby mi powiedział, czym się teraz zajmuje, a potem staram się zachować stan zadumy. I myślę też, że powinien spróbować odłożyć na bok to uczucie, które skłoniło go do przyjścia do mnie i zajmijmy się tym trochę później, spróbujmy się teraz obronić, znajdźmy na to sposób. Bo to jest kluczem do sprawy: że człowiek może się obronić przed swoimi negatywnymi uczuciami.

Jeśli cię odwiedza, to oczywiście nie wie i szuka pomocy...

Tak, i właśnie to próbuję mu dać. Dać mu narzędzia do własnej pracy.

Ale czasami ta praca może być dla niego bardzo trudna. Wystarczy pomyśleć np., że dziś relacja między czasem pracy, czasem wolnym a czasem prywatnym całkowicie wywróciła się do góry nogami. Bo dużo ludzi nie może tego robić, pracują od 9 do 17, potem o 17:00 kończą i robią coś zupełnie innego, bo jest telefon, laptop, na którym sfera prywatna jest całkowicie pomieszana z pracą, przychodzi e-mail, powiadomienie, jestem dostępny itp. Tak więc świat zewnętrzny nieustannie wpycha się w sferę prywatną, co dezorientuje osobę i podtrzymuje stres.

Całkowicie się z tym zgadzam. Mam jednak kontrolę nad swoim czasem i muszę się nauczyć, że mój czas jest dla mnie bardzo ważny i muszę nauczyć się nim zarządzać. I nic się nie dzieje, jeśli nie jestem dostępny od 17:00 do 23:00 lub do północy, aż zasnę. Naprawię to następnego dnia. To naprawdę trudne, ale musisz nauczyć się wyznaczać granice. Na przykład mój telefon jest ustawiony tak, że nie ma powiadomień od 20:00 do 8:00, więc nawet nie mam na to ochoty. Pracuję więc 12 godzin, ale niech pozostałe 12 godzin będzie poświęcone ciszy.

Cały wywiad można przeczytać na Főtér!

Wyróżniony obraz: Rynek Główny