Teraz może coś się ruszy i wszystko, co do tej pory mówiliśmy, że Węgrzy z Székelyföld także nie chcą niczego więcej niż autonomii w republice i samorządu Székely w Rumunii, może wreszcie znaleźć wyrozumiałe uszy u naszych sąsiadów . Napisane przez Katalin Szili i Ferenca Kalmára.
Cytujemy pierwszą zwrotkę z wiersza Istvána Raba Zajzoniego „Rada Poetyki”, który jest nadal niezwykle aktualny:
„Węgrzech, nie patrz tylko na zachód,
nie oczekuj swojej przyszłości tylko od zachodu;
Zachód jest jabłkową i robakową częścią ziemi.
Och, opuść ten cmentarz!”
W dzisiejszej kakofonii komunikacyjnej warto poświęcić trochę czasu tej robakowej części jabłka.
W życiu europejskich wspólnot narodowych pojawił się zaskakująco nowy i wyraźny głos. Głos ten jest głosem prezydenta Francji Emmanuela Macrona, który zaproponował Korsyce autonomię, autonomię wewnętrzną, której istnienie pragnie potwierdzić we francuskiej konstytucji. „Miejmy odwagę budować autonomię Korsyki w ramach republiki” – powiedziała głowa państwa w zgromadzeniu Korsyki.
„Ta autonomia powinna być narzędziem budowania wspólnej przyszłości, bez oddzielania się od państwa. Nie będzie autonomii wobec państwa ani autonomii bez państwa. Ale autonomia dla Korsyki w ramach Republiki” – powiedział francuski prezydent.
„Popieram, że w konstytucji, w jej własnym artykule, uwzględniono specyfikę społeczności wyspiarskich na Korsyce, jej charakter historyczny, językowy i kulturowy” – kontynuował Macron.
Dodał również: „Nowy etap instytucjonalny, który chcemy zainicjować, musi pozwolić Korsyce zachować swoją duszę i tożsamość, pozostając jednocześnie w granicach Republiki”.
Wreszcie nowy głos w Europie. Od prezydenta kraju, który dotychczas stanowczo wstrzymywał się od wspierania systemu ochrony mniejszości narodowych. Teraz jednocześnie uznaje wagę instytucji autonomii, a co za tym idzie także często kwestionowanych praw zbiorowych.
W Europie, gdzie w niektórych miejscach mniejszości narodowe nadal uważa się za zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. Gdzie samo wypowiedzenie słowa autonomia wywołuje prychnięcia ze strony ekstremistów społeczeństwa większościowego i nie tylko ze strony nich.
Teraz może coś się ruszy i wszystko, co do tej pory mówiliśmy, że Węgrzy z Székelyföld także nie chcą niczego więcej niż autonomii w republice i samorządu Székely w Rumunii, może wreszcie znaleźć wyrozumiałe uszy u naszych sąsiadów .
Autonomia wewnętrzna ustalona i wzmocniona w konstytucji, która uznaje historyczne, językowe i kulturowe cechy Székelyland.
Macron zdał sobie sprawę, jakim zasobem dla Francji jest zachowanie duszy (!) i tożsamości mieszkańców Korsyki w dzisiejszej Europie, skazanej na osłabienie.
Mamy nadzieję, że znajdzie ona naśladowców i na przykładzie, przynajmniej na początku, uda nam się doprowadzić do tego, że rumuńska klasa polityczna wybierze stół negocjacyjny w celu doprecyzowania pojęć. Mamy nadzieję, choć wiemy, że najbliższa przyszłość związana z wyborami nie sprzyja włączeniu tej kwestii.
Jednak w nieco szerszym kontekście europejska elita przyszłości musi mieć także interes w tworzeniu długoterminowego pokoju, bezpieczeństwa i stabilności. To jednak nie zadziała, jeśli nie zajmie się się kwestią mniejszości narodowych, odsuwa się te kwestie na dalszy plan.
Zaproponowaliśmy już pięć podstawowych zasad dla Unii Europejskiej, które przedstawiliśmy już podczas naszej prezydencji w Radzie Europy.
Jeszcze raz dla przypomnienia: kwestia mniejszości narodowych nie jest sprawą wewnętrzną, lecz europejską, ochrona mniejszości narodowych oznacza ochronę ich tożsamości, prawa indywidualne i zbiorowe są niezbędne dla ochrony tożsamości, tożsamość narodowa nie muszą koniecznie pokrywać się z obywatelstwem, mniejszości narodowe należy uznać za wspólnoty składowe.
Mogą one stanowić podstawę wiążącego i wykonalnego europejskiego prawa ramowego, które zapewnia również krajom członkowskim ramy dla opracowania ich własnych przepisów wewnętrznych.
Bazując na ekonomicznych, społecznych i politycznych skutkach autonomii już działających w Europie, możemy szczególnie stwierdzić, że Korsyka również jest skazana na sukces.
Dlaczego inne mniejszości narodowe w Europie nie mogą odnieść podobnego sukcesu?
Jeśli już rozpoczęliśmy pisanie od początku wiersza Istvána Raba Zajzoniego, oto kolejny, dla nas bardziej optymistyczny fragment, który skłania nas do wytrwania we wspólnej walce:
„Tylko jeśli osiągniesz ten cel,
będziesz miał tutaj szczęśliwą przyszłość, Węgrzech;
A czego nie może osiągnąć entuzjastyczny naród,
jeśli chce jednego i razem?”
