W ten sposób zostałem Cyganem na Feketetón, czyli bajce o mongolskiej skórzanej kurtce i kapeluszu Gábor. Napisane przez Edgára László Vargę.
Jeśli pojedziesz pociągiem, Black Lake Fair to prawdziwa atrakcja. Trzeba oczywiście wytrzymać trudy, ale trzeba też mieć mnóstwo bałkańskiego poczucia humoru. Kiedy rano mówię kasjerce na dworcu, że proszę o bilet do Negreni, ona chowa twarz w dłoniach, po czym z rezygnacją wskazuje na odręcznie napisaną, zaimprowizowaną kartkę informacyjną przyklejoną taśmą w rogu ghișeu: 8:48 Pociąg TFG jadący w kierunku Feketetó nie stoi przy kasie, ale w pociągu. Kto wie, ile razy to powtarzał w ciągu ostatnich kilku dni, jest już sobota, a Jarmark Czarnego Jeziora rozpoczął się w tym roku w środę. Przykro mi, ale widzę po jego twarzy, że wolałbym umrzeć.
Już dawno nie jechałam pociągiem w Feketetó, ostatni raz było tłoczno dopiero w drodze powrotnej. Ale teraz taki tłok jest przy zespole TFG składającym się tylko z dwóch (!) wagonów,
że możliwe będzie uwolnienie Táncsica.
Gdy się podejdzie bliżej, okazuje się, że tam też panuje atmosfera oblężenia: stoi tam konduktor, niestety utknięty między pociągiem a wściekłymi ludźmi i rozpaczliwie tłumaczy, że to już koniec, wszystkie bilety już kupione z góry, nie ma już miejsc, nie może już zwolnić człowieka. Ale tłum się nie powiększa, narzekają ze złością, że taki jest system i takie są ich matki, że nie stać ich na więcej pociągów, więcej wagonów do pracy, skoro dobrze wiedzą, że tak będzie potrzebne. Kłócą się też z nieszczęsnym konduktorem, aż w końcu kobieta zaczyna argumentować, że trzeba wpuścić ludzi do takiego a takiego pociągu, a konduktor posłusznie odsuwa się na bok (mówi nawet tyle, że stojąca osoba zapłaci tę samą cenę) ), a tłum niczym rzeka, która straciła tamę, wdziera się do pociągu.
Cóż, to też zaczyna się dobrze, w ten sposób doświadczenie jest u nas kompletne.
Mężczyzna w pociągu wyjaśnia, że pięćdziesiąt lat temu było tak samo, tyle że wtedy przynajmniej ci, którzy nie dostali miejsca, nie musieli zmieniać biletów.
Ale od tego czasu kraj się rozwinął: teraz wszyscy płacą i wszyscy płacą tyle samo.
Potem początkowe ponure napięcie powoli opada, wszystkich szybko ogarnia ekscytacja jarmarkiem, grupa młodych ludzi już zaczyna rozmawiać o tym, jak dobry będzie mały jarmark i kto wróci do domu z Feketetó z jaką pamiątką w tym roku . Szybko przyzwyczajasz się do łokcia drugiej osoby u Twojego boku, tak naprawdę to ulotne półtorej godziny szybko mija, już schodzimy z tyłu.
Jeszcze kilka minut i jesteśmy w wirze jarmarku
Co jest jednocześnie znajome i nieznane, ponieważ co roku można poczuć, że to Czarne Jezioro nie jest już Czarnym Jeziorem. „Element obcy” staje się coraz większy.
W tym roku jest też stoisko z shaoram, a nawet koktajlami
(koktajl kosztuje 20 lei, podobnie jak cenne „smartasfuck” w Cluj), dzieci mogą również cieszyć się gigantycznymi dmuchanymi zamkami, karuzelami i zjeżdżalniami. Cyganki, które piekła mich w wcześniej zadaszonych kramach i namiotach, zostały ostatecznie wyparte przez Mołdawianę i jego kolegów, którzy pchali się na targach kuchniami pokazowymi i choć nadal można znaleźć dobrego micha, jeśli się dobrze poszuka, to doświadczenie jest już nie to samo.
Ceny też nie – jeden ze sprzedawców narzeka, że „chłopi” nie rozumieją, dlaczego wszystko jest takie drogie, mimo że wiedzieli, jak wysokie są czynsze i koszty transportu… Na szczęście rumuński żołądek „dostosowuje się”:
wiele osób woli wypić dwa piwa (również po dziesięć lei) niż coś zjeść.
Ale Feketetó, pomimo powyższego, zawsze pozostanie Feketetó. Można by całymi dniami błąkać się wśród wielu pudełek – niektórym naprawdę trudno znaleźć na plandece to, czego szukają, bo też są zardzewiałe, połamane i bezużyteczne – wśród których jednak skarb można znaleźć na każdym kroku czas. Cóż, oczywiście niezbyt często i lepiej, jeśli nie dasz się zbyt spektakularnie ponieść emocjom, ponieważ cena danego skarbu może bardzo łatwo wystrzelić w górę, jeśli sprzedawca coś od ciebie kupi.
Ale jest tu wszystko: dwuczęściowy kij bilardowy w skórzanym etui, bagnet do kałasznikowa, mnóstwo komunistycznych odznaczeń, Korany, Buddy, Jezusy – mnóstwo Jezusów – ale jest też wiele Dziewic Marii i św. Piotra .
Tak: Brama Niebios jest również na sprzedaż
Jest „tysiącletnia” skórzana kurtka z Mongolii (skóra mongolska, cholera!), w końcu ją kupię, bo to tylko 20 lei, jak smoothie, a vintage i tak jest w modzie – choć i tak masz wydać na to pieniądze, żeby móc to nosić.
Tymczasem o znanych kofaslangach, tréjlázecseeee, megaoffertööö i ich towarzyszach głośno tu i ówdzie, na stoiskach, przed plandekami, toczą się krwawe targi pomiędzy starszymi pokoleniami sprzedawców i kupujących – którzy wciąż wiedzą, jak targować się. Często zdarza się, że wiadro woła urażonego klienta, który ucieka: wróć, ile za to zapłacisz?; Jest tam, weź to za trzydzieści, ale nie pozwól mi tego więcej zobaczyć.
W pewnym momencie przymierzam dla żartu czapkę Gábor, bardzo wygodna, pleciona królicza sierść, dobra robota. Dam ci za dziewięćset, bo jest dobre, obok mnie siedzi stara Cyganka. Docenia to – mówię, mimo że też jestem Cyganką. Stara kobieta przez chwilę patrzy na to podejrzliwie, nie, w końcu mówi: „Nie sądzę, ale kapelusz wygląda po prostu jak mały chłopiec”.
Kiedy go zdejmuję, nagle pojawia się młodsza Cyganka, myślę, że córka starszej kobiety, dokąd poszedł ten przystojny Cygan, odłożył go z powrotem, był uszyty na miarę dla ciebie, mówi. Idę na spacer, myślę o tym, mówię, potem oczywiście już na nich nie patrzę.
Zdjęcie: Főtér/Edgár László Varga
W innym miejscu targuję się z inną Cyganką o skórzaną kurtkę, choć tak naprawdę jej nie potrzebuję. Tam też zaczynamy od Öccáz láj, potem będzie dwieście, potem 80, aż w końcu nadejdzie aduás:
to weź to, niech Chad da ci trzydzieści lei.
Ja też tego nie kupuję, nie podobają mi się jej ramiona.
Potem po południu czujesz się zmęczony, coraz trudniej jest dostrzec skarby w chaosie, jeszcze jedno relaksujące piwo (już je wypiłeś), a potem możesz brnąć z powrotem do łóżka, jest pociąg z powrotem o piątej godzinie.
Tłum jest taki sam jak tutaj rano, ale przewodnik (ten sam) już nie protestuje, chętnie wystawia bilety stojące wielu zmęczonym, nieco zanieczyszczonym zapachem kuchni targowiskom – za pełną cenę. W Méra wyląduje także grupa prawdziwych węgierskich tancerzy ludowych, bo w tym roku na cześć jarmarku zorganizowano w Méra dom tańca, a reszta z nas zmęczona wędruje w stronę Cluj.
W pociągu panuje tłok, ale nikomu to już specjalnie nie przeszkadza, wszyscy odtwarzają w głowach swoje przeżycia z jarmarku, zerkając ukradkiem na sprawiedliwego chłopca. I tyle, za nami kolejne targi Black Lake, a wraz z nimi kolejny rok. Kto wie, może za rok będą wielbłądy i żyrafy, jak w prawdziwym cyrku.
