Cofnijmy się w czasie i poznajmy jego historię!
Kostka Kádára była domem rodzinnym o planie kwadratu, o powierzchni około 100 metrów kwadratowych, zwykle parterowym, który swój największy rozkwit w naszym kraju miał w latach 60. i 70. XX wieku, ale oczywiście wiele osób nadal mieszka w takich domach . Co więcej, coraz modniejsze stało się kupowanie starych kostek Kádár oraz ich renowacja i modernizacja – Agrároldal .
Można je spotkać w całym kraju.
Dzięki programowi budownictwa mieszkaniowego rozpocznie się budowa kostek Kádár
Kostka Kádára stała się już koncepcją, jednak nie była to oficjalna nazwa tych domów, po prostu do nich przylgnęła, ponieważ ta forma domu stała się popularna w epoce Kádára. Bloki Kádár, które dominują w krajobrazie ulic mniejszych osiedli, były zwykle budowane zamiast dawnych domów wiejskich ze dwuspadowymi dachami. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku istniały mniej więcej dwa typy budynków: jeden to panel metropolitalny, drugi to sześcian Kádára budowany na przedmieściach i miastach-ogrodach, oba typy zostały zbudowane jako symbol jednolitości.
Zdjęcie: Fortepan / József Reményi
Na początku ery Kádára zapoczątkowano tak zwany program mieszkaniowy, którego istotą było to, aby każdy miał dom i dach nad głową – tak zaczęto w miastach budować panele szeregowo, jednocześnie w ogrodzie i na przedmieściach sześcian Kádár, z którego często wyśmiewano jako panel wiejski. Główne lata budowy kostek Kádára to lata 1956 i 1969.
Idea kostki Kádára istniała już w latach trzydziestych XX wieku
Oczywiście wtedy tak się to nie nazywało, ale kształt i projekt domu istniały już w 1930 roku, kiedy wymyślił go architekt major Máté. Komu zlecono zaprojektowanie prostych, skromnych, ale dających się przeżyć domów dla rodzin przy jednej z najbardziej prestiżowych ulic Pestszentlőrinc.
Na czym polegała magia kostek Kádára?
Wiele osób kochało i nadal kocha kostki Kádára. Proste planowanie, tanie materiały i łatwe wykonanie – to wszystko przemawiało za kostką Kádár. Rozwiązanie z dachem namiotowym sprawdziło się również w przypadku kwadratowej podstawy, ale oczywiście atmosfera budowy domu również urzekła ludzi. Przecież w tamtych czasach typowe było, że w danej budowie pomagali ci, którzy się na tym znali: krewni, sąsiedzi i znajomi. Budowa sześcianu Kádára i prace wokół niego miały wspólnotową moc, która do dziś wywołuje przyjemną, nostalgiczną atmosferę wśród ludzi, którzy ją przeżyli.
Źródło: funzine.hu
Kolorowe kostki Kádár, które również ozdobiono geometrycznymi kształtami, aby wyróżnić się z „tłumu”
Ponieważ kostki Kádár wyglądały niemal tak, jakby zjechały z linii produkcyjnej, mając ten sam kształt i kolor, wiele osób zdecydowało się spróbować wyróżnić się z tłumu. Ściany domów pomalowano więc na mocne kolory, niektórzy nawet malowali na nich geometryczne kształty, ale były też takie, które błyszczały, gdy świeciło słońce, od brokatu w tynku. Przyciągające uwagę kolory i wzory skierowane były do ludzi ulicy.
Pod koniec lat 70. jednolita forma uległa pewnemu rozluźnieniu i pojawiły się kostki Kádára o większej powierzchni, być może dwukondygnacyjnej, a nawet takie, które nie miały już kształtu sześcianu.
Scena z sześcianem Kádára
Obecnie na Węgrzech znajduje się około 844 000 kostek Kádára, które stały się symbolem epoki węgierskiej, a dla wielu symbolem dzieciństwa i młodości.
Choć epoka Kádára już dawno minęła, jeden z symboli tego okresu nadal określa wizerunek Węgier i z pewnością tak pozostanie jeszcze przez kilka dekad, gdyż wciąż można je spotkać w każdej części kraju. Oprócz środkowych Węgier udział kostek Kádár jest najwyższy w Somogy: 10,25 proc., ale w Hajdú-Bihar, Zala i Baranya odsetek ten przekracza 8 proc., a w Nógrád, Vas i Tolna dystrybucja wynosi poniżej 3 proc. W takich domach mieszka duża część węgierskiego społeczeństwa.
Kolorowa wieś
Wyróżniony obraz: Wikimedia Commons
