Do dziś wiele osób żyje w błędnym przekonaniu, że wydarzenie zostało zbudowane na motywach pogrzebu Kennedy'ego, jednak nie jest to prawdą – pisze Eszter Szabó, który za prezydentury byłego premiera był szefem prasowym ministra spraw wewnętrznych Pétera Borossa. śmierć ministra w jego wspomnieniach.
Zdaniem ekspertów, media są pierwszym wrażeniem historii. Cóż, wydruk dotyczący pogrzebu premiera Józsefa Antalla z pewnością zawiera nieprawdziwe fakty. Z okazji 30. rocznicy śmierci Premiera uważam, że warto opisać wspomnienia, o których wiem tylko ja.
W 1993 roku pracowałem jako rzecznik prasowy Ministra Spraw Wewnętrznych Pétera Borossa. Któregoś razu poprosił mnie, żebym poczynił przygotowania, aby jako pierwszy ogłosić śmierć w telewizji publicznej. Zasygnalizowałem zamiar ministra ówczesnemu wiceprezesowi telewizji węgierskiej Balázsowi Várkonyi i powiedziałem, że otrzyma od nas oficjalne powiadomienie.
12 grudnia 1993 r. minister zadzwonił na linię K, że natychmiast wyjeżdża. Poinformowałem wiceprezydenta Várkonyi, że jedziemy do Szabadság tér, gdzie czeka na nas przygotowane studio. Po drobnej sprostowaniu minister spraw wewnętrznych Péter Boros poinformował opinię publiczną, że do śmierci doszło.
Jak się okazało, dobrze, że się spieszyliśmy, bo wychodząc spotkaliśmy Prezydenta Republiki Árpáda Göncza, obok którego z zwycięskim uśmiechem na twarzy przechadzał się jego dziennikarz, pan Faragó. twarz. Kiedy nas zobaczył, satysfakcja natychmiast zniknęła z jego twarzy.
Rozumieli, że premier nie chciał, aby prezydent Árpád Göncz był zwiastunem tej wiadomości.
Ze studia od razu udaliśmy się do Parlamentu, gdzie zwołano nadzwyczajne posiedzenie rządu. Nie wiedziałem, że urzędnik MDF wezwał do budynku zwolenników partii. Oczywiście nie brałem udziału w posiedzeniu rządu, za to odpowiadała rzeczniczka rządu Judit Juhász. Kierując się jednak szóstym zmysłem, zajrzałem do pomieszczenia. Tam nawoływano do zastąpienia premiera Péterem Borossem, który był wicepremierem, ale oczywiście jego nominacja nie mogła jeszcze nastąpić. To również wydawało się wątpliwe, czy tak się stanie?
Judit Juhász przyniosła czarną świecę, o którą poprosiłam jedną z obsługujących czarną kokardkę, która do tej pory nosiła ją we włosach. W ten sposób stworzyliśmy „krzesło pamięci”.
W środku zwykłego zamieszania nikt nie znalazł klucza do tarasów na piętrze, podobnie jak w przypadku blokady taksówek. Przygnębiające wspomnienie, ponieważ mój poprzedni minister Balázs Horváth musiał z tego powodu „unosić się” na górnej półce. Wielu twierdziło, że musiał być pijany.
Oświadczam z odpowiedzialnością, że nigdy nie widziałem go w stanie alkoholowym, pracując z nim w czasie jego kadencji.
Po zakończeniu posiedzenia rządu minister wyszedł do parlamentu i próbował przemówić do publiczności przy pełnej głośności, bez użycia nagłośnienia, po czym wszedł w tłum, który urósł do kilku tysięcy osób, i uścisnął ludziom dłonie . Zanim wrócił na główną klatkę schodową, ówczesny szef policji Sándor Pintér podniósł już słuchawkę i oznajmił, że minister może teraz mówić wyraźnie. Poradziłem mu, żeby skorzystał z okazji. Chociaż słuchał, skierował się jednak na południe i zauważył: „Obiecałem wywiad w radiu”. Teraz musisz najpierw przemówić do tłumu, powiedziałam lekko podniesionym głosem, ale on po prostu poszedł dalej. Następnie śmiało chwyciłem za klapę jego ciemnej marynarki. Spojrzał na mnie gniewnie, po czym minął mnie, żeby się ze mnie strząsnąć i zostawić. Ale niepotrzebnie się martwiłem, bo ton moich słów i determinacja w moich oczach uświadomiły mi, że ta młoda dziewczyna miała rację.
Prawidłowe jest, jeśli najpierw porozmawia się z obecnymi, a dopiero potem może nastąpić wywiad radiowy.
Jako szef prasowy 23 października 1990 roku zdałem sobie sprawę, że czegoś brakuje w nowej strukturze rządu. Na plac Kossutha maszerowały postacie w czarnych mundurach. Zapytałem policjantów zabezpieczających przestrzeń, czym jest ta „czarna armia”? Wyjaśnili, że „od zmiany reżimu przestrzeń należy do nich”. W lutym 1991 roku zapytałem pana Borossa, czy wie, czyim zadaniem jest organizacja zbliżającego się święta narodowego, 15 marca. Po chwili namysłu powiedział z żalem na twarzy, że nie ma pojęcia.
Z mojego śledztwa wynika, że z tego KISZ zrezygnowano w ramach tzw. „Rewolucyjnych Dni Młodzieży”, jednak organizacja przestała istnieć, a święta państwowe popadły w ruinę.
Wskazałem na niezrównoważoną sytuację i rząd powołał komitet organizacyjny złożony z zastępców sekretarza stanu. Choć nie zostałem włączony do komisji jako kierownik wydziału, to jako jedyny miałem zgrany zespół, dlatego za trzy tygodnie zorganizowaliśmy uroczystość na czele komitetu operacyjnego. Zgłosiłem tę sprawę jedynie Zastępcy Szefa Sztabu Premiera Istvánowi Forraiowi, minister chciał jedynie zobaczyć jednostronicowy opis projektu, który podpisał i przestrzegał, żebym nie wydawał za dużo.
Kiedy wyszło na jaw, że „Jézus Mária, premier musi zostać pochowany”, na pierwsze spotkanie nie zostałem zaproszony, ale na polecenie Istvána Forrai uczestniczyłem już w drugim spotkaniu. Nigdy nie zapomnę
Agresywność Imre Makovetza, który krzyczał na szefa policji, żeby nie rozmawiał tu o kwestiach bezpieczeństwa, kiedy „chowamy księcia”.
Oczywiście w rzeczywistości nikt nie wiedział, jaki był porządek pogrzebu premiera.
Bibliotekarz MSW przejrzał źródła i odnalazł dokumenty pogrzebowe młodego Miklósa Horthy’ego. Wtedy zdecydowaliśmy, że go skopiujemy, ale nie będziemy podawać źródła „najlepszych praktyk”. Chcieliśmy uniknąć kolejnej debaty politycznej.
Do dziś wiele osób żyje w błędnym przekonaniu, że wydarzenie to opierało się na pogrzebie Kennedy'ego.
Dzień przed pogrzebem trumnę ustawiono w sali kopułowej Parlamentu. Dodałem trzy szczegóły. Przede wszystkim poprosiłem księdza László Németha, sekretarza kardynała, aby sprowadził ze skarbca Esztergom kalwarię Mátyása, ponieważ to dzieło sztuki było ulubionym dziełem prezydenta. Druga sprawa dotyczyła świec. Po przestudiowaniu różnych źródeł ojciec Németh uznał, że odpowiednie będzie sześć świec. Sześć specjalnych świeczników i świece powierzył zakrystii bazyliki. Coś jednak poszło nie tak, w chwili składania kondolencji kardynała Paskai nie zapalono zniczy.
Zgodnie z moim pomysłem powstała kartka pamiątkowa, którą wręczono wszystkim kondolencjom, na niej, w porozumieniu z rodziną, dr. Tekst od Józsefa Antalla:
„Służę i będę służyć tak długo, jak naród będzie z tego czerpał korzyści. Zrobię to, póki będę mógł”.
Za moją sugestią wykonano sześćdziesiąt tysięcy kart pamiątkowych. Zachowało się jedynie kilka egzemplarzy, które trafiły do różnych kolekcji.
Źródło: Eszter Szabó
Podczas zimnej pogody żałobnicy czekali w wężowych kolejkach, czasami przez cztery godziny. Policja podała, że ludzie narzekali, trzeba coś zrobić. Natychmiast poprosiłam Węgierską Maltańską Służbę Charytatywną i Czerwony Krzyż o jak najszybsze przyniesienie gorącej herbaty. Pomyślałem również, że ważne jest, aby traktować tych, którzy czekają, jako pokarm duchowy. Szefowa prasy Judit Juhász wspięła się na drewnianą wieżę i dając najlepszy występ w swoim życiu, śpiewała i czytała na głos wiadomości krajowe i międzynarodowe. Jej słowa wywołały łzy w jej oczach.
Rankiem w dniu pogrzebu, 17 grudnia 1993 r., spacerowałem wokół kopuły Parlamentu i ze zdziwieniem odkryłem, że lilie z wieńca pani Kláry Antall całkowicie zwiędły w ciągu nocy. Skontaktowałem się z kierownikiem protokołu, który w swoim gabinecie z wielkim apetytem zajadał się bekonem i cebulą. Nie zauważył stanu kwiatów. Na moją prośbę szybko umieścił kwiaty w wieńcu.
Krótki program przed pogrzebem był wielkim sukcesem. Pochodnie trzepotały jak na pogrzebie księcia.
Garnitur występującego aktora, Antala Cserny, uległ zniszczeniu, gdy płomienie przedostały się do jego kurtki. Występ tancerzy ludowych z Transylwanii był niezapomniany, obaj byli doskonali technicznie i podniosły z godnością. Według prasy byli to profesjonalni tancerze. Ich taniec był naprawdę profesjonalny, mimo że występowali „tylko” tradycyjni cywile.
Przed Parlamentem zebrał się ogromny tłum, w tym wielu dyplomatów. Zablokowali drogę armaty konnej, która weszła w południową stronę placu. Kapitan policji zapytał, co robić? Poprosiłem, aby z uprzejmą determinacją odepchnęli dyplomatów, którzy byli wyraźnie zszokowani, ale mimo to ustąpili.
Nawet dzisiaj dźwięk ośmiu bębnów dzwoni mi w uszach, gdy ich perkusiści rytmicznie grają na swoich instrumentach. Stworzyli prawdziwie dostojną, ściskającą gardło, świąteczną atmosferę. Tydzień wcześniej przedstawiciel Ministerstwa Wojny stwierdził, że nie da się wychować ośmiu perkusistów. Jakoś to zadziałało!
Spacer na cmentarz Fiumei zajął dużo czasu. Dziś nie można było go już odbyć, gdyż zamknięty był także początek Alkotmány utca i plac Kossutha. Ale potem wszyscy ruszyli przez miasto w stronę miejsca spoczynku zmarłego premiera. Kiedy podstawa armaty podjechała do grobu, konie nagle uciekły. Baliśmy się, że trumna spadnie. Były ekscytujące momenty, ale uniknęliśmy wstydu.
Niestety, bardzo wcześnie pochowaliśmy ważnego europejskiego polityka. Durum, durum, durum – bębny powtarzały godzinami w naszych głowach. Opłakiwaliśmy.
Wyróżnione zdjęcie: Eszter Szabó, w tle pogrzeb premiera Józsefa Antalla / grafika Civilek.info
