W finansach publicznych budżet jest z góry ustalonym porządkiem i ścisłymi ramami zarządzania finansami państwa. Jego moc obowiązującą zapewnia fakt, że jest tworzony w formie ustawy. Ponadto projekt musi być zgodny z:
- zasada autentyczności , tj. można przekazać tylko tyle środków, ile jest rozsądnie potrzebne do realizacji zadań publicznych
- zgodnie z zasadą ograniczenia użytkowania , tj. zasoby powinny być wykorzystywane wyłącznie zgodnie z ustalonym celem
- zasada przejrzystości, tj. promowanie przejrzystości, różne źródła muszą być przejrzyste między latami budżetowymi
Przejrzystość budżetu zapewnia również fakt, że sam proces planowania jest dwupoziomowy : główne kwoty przedstawia rząd, natomiast tworzenie częściowych środków i środków rozpoczyna się od dołu do góry. To ostatnie może odbywać się na poziomie instytucjonalnym, ale można też mówić o zwykłej inicjatywie obywatelskiej, która odbywa się pośrednio przez posła w postaci propozycji nowelizacji. Właśnie dlatego setki stron dokumentu są łatwo dostępne dla każdego, choć zrozumienie wszystkich jego szczegółów wymaga odpowiedniej wiedzy.
Należy zauważyć, że Ustawa Zasadnicza wyraźnie stwierdza również, że „ustawy dotyczące budżetu centralnego i jego wykonania muszą zawierać wydatki i dochody państwa w tej samej strukturze, w sposób przejrzysty iz należytą szczegółowością”. Oczywiście są różne stopnie przejrzystości, ale stwierdzenie, że rząd robi wszystko, żebyśmy nic nie rozumieli z budżetu, jest po prostu nieprawdziwe. Dokument jest pełen szczegółowych tabel, wyjaśnień, zasad użytkowania i rozliczeń, a jego przestudiowanie wymaga tylko czasu i wiedzy. Ponadto obywatele mają możliwość bezpośredniego kontaktu z posłami, ministerstwami i innymi instytucjami państwowymi w formie zapytań o dane będące przedmiotem zainteresowania publicznego.
Zanim przejdę konkretnie do ustawy z 2022 r., warto zauważyć, że poziomu przejrzystości nie da się zmierzyć . Chociaż podejmowane są ku temu starania, jak np. publikowana co dwa lata analiza porównawcza Open Budget Survey , która w formie ankiet ocenia przejrzystość budżetów poszczególnych krajów świata. Należy podkreślić, że nie można z tego wyciągać daleko idących wniosków, wystarczy bowiem przeanalizować pytania i łatwo zauważyć, że poszczególne odpowiedzi są oceniane bardzo subiektywnie. Mimo to Węgry plasują się pośrodku, dokładnie na poziomie średniej światowej iw górnej połowie rankingu. Znajduje się w grupie (tzw. ograniczona informacja dostępna) z innymi krajami V4, ale znajduje się tu również np. Hiszpania. Cel jest dany, kraj kroczy drogą przejrzystości we własnym tempie.
Przy budżecie na 2022 r. rząd stara się maksymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń budżetową, jak powiedział minister finansów: „ Jeśli chcemy wyprzedzać w zakręcie, musimy mocniej wcisnąć gaz ”. Właśnie dlatego rząd twierdzi, że budżet na 2022 r. jest budżetem restartu i że jest to „największy program gospodarczy w historii współczesnych Węgier”. Podkreśliłem to, ponieważ, jak widzieliśmy w tym roku, pandemia nadpisała wszystkie kalkulacje. W rzeczywistości możemy mieć tylko nadzieję, że zakończy się w przyszłym roku, ale budżetu na ponowne uruchomienie nie można zaplanować dokładnie co do włosa. jest Plan działań na rzecz ożywienia gospodarczego , którego kwota wynosi ponad 7 miliardów HUF i sięga 13% PKB.
Właśnie tę pozycję znaleźli najwięksi krytycy przejrzystości, a dokładniej Fundusz Inwestycyjny . W ogólnym uzasadnieniu traktowana jest jako specjalna rezerwa centralna, która będzie konkretnie finansować przygotowanie i realizację inwestycji. Ponadto, zgodnie z dotychczasowymi założeniami projekt ustawy precyzuje, że „rozpoczęte inwestycje w zakresie oświaty, zdrowia, transportu, kultury, rekreacji i sportu, rozwoju turystyki, kościoła i ochrony środowiska będą kontynuowane w 2022 r. środków finansowych, a dalej – z obu punktów widzenia gospodarczego i społecznego – w fazie przygotowawczej są znaczące inwestycje”. Oznacza to, że ministerstwo dowie się o szczegółach później, po opublikowaniu tomów rozdziałów. Kwestią czasu jest zatem, w jaki sposób środki, które mają być wykorzystane, zostaną wydatkowane bez naruszania w ogóle zasady przejrzystości.
Przejrzystości sprzyja również fakt, że Ministerstwo Finansów, sugestiami Rady Budżetowej, „oprócz środków ustawowych na 2021 r., w projekcie ustawy budżetowej na 2022 r. w załączniku do uzasadnienia ogólnego umieszczono przewidywane dane na 2021 r.”. To ważne także dlatego, że znając te dane, można jeszcze lepiej ocenić wykonanie tegorocznego budżetu. Ponadto możemy uzyskać lepszy obraz planów na przyszły rok. Ministerstwo ujmuje to tak: "innowacja zapewnia porównywalność środków prognozowanych na ten rok i planowanych na rok przyszły, a tym samym znacząco pomaga zweryfikować zasadność redukcji deficytu przewidzianej w ustawie budżetowej na 2022 rok".
Na koniec, obalając organy, które szczotkują brak przejrzystości, wystarczy stronę internetową Ministerstwa Finansów . Można tu znaleźć wszelkie informacje o budżecie, różne sprawozdania, kontrolę finansów publicznych itp. Ponadto Państwowa Izba Obrachunkowa jest również zobowiązana co roku do opiniowania projektu ustawy budżetowej. W tegorocznej publikacji ÁSZ wyraźnie podkreśla, że „konstrukcja projektu ustawy jest zgodna z wymogami prawa, a tym samym spełnia wymóg przejrzystego planowania budżetu”. Nie zapominajmy też, że będąc członkami kilku organizacji międzynarodowych (np. Unii Europejskiej) rząd ma kilka razy w roku obowiązek raportowania stanu finansów publicznych. Tak więc rządowe procesy budżetowe nie tylko podlegają wewnętrznej kontroli, ale są również otoczone znaczną uwagą międzynarodową.
W sumie można powiedzieć, że węgierski rząd robi wszystko, aby jak najszersze informować społeczeństwo o wydatkowaniu naszych wspólnych pieniędzy. Materiały są teraz dostępne w formie cyfrowej w łatwej do przeszukiwania formie - nawet w kilku językach. Obywatele mają niezliczone możliwości dowiadywania się o pozycjach budżetowych, a nawet wpływania na nie. Można z całą pewnością stwierdzić, że procesy finansów publicznych na Węgrzech są przejrzyste i można je monitorować, nawet w okresie znacznych zawirowań w gospodarce światowej.
Jeśli chodzi o walkę rządu z korupcją na podstawie analizy Fundacji Századvég, rzeczywistość jest taka, że członkowie tej samej wspólnoty politycznej stali na czele władzy wykonawczej w 1999 r., kiedy Węgry przystąpiły do Grupy Państw Przeciwko Korupcji (GRECO) Rady Europy. , następnie
W ciągu ostatnich dziesięciu lat znacznie bardziej przejrzyste i zdyscyplinowane stało się funkcjonowanie państwa, wykorzystanie środków publicznych i środków unijnych oraz system zamówień publicznych. Nasz kraj również dobrze radzi sobie na szczeblu unijnym i doskonale współpracuje z organizacjami międzynarodowymi w walce z korupcją.
Węgierska prokuratura postawiła zarzuty w 45 proc. spraw wszczętych przez Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) w latach 2012-2018 (średnia unijna wynosiła wówczas 36 proc.), podczas gdy w Niemczech było to 21 proc., we Francji 25 proc. , aw Rumunii 30 proc. zarzutów o korupcję lub brak zarzutów. W 2020 r. zarzuty postawiono w dwóch trzecich spraw rozpatrywanych przez węgierskie władze, co na poziomie unijnym uważa się za wyjątkowo wysoki, bo ostatnia unijna średnia to 37 proc.
Źródło: alaptorvenyblog.hu
Zdjęcie: 2022plus
