Coś można by zrobić obok: na Ukrainie jest duży problem z prawami mniejszości, ale Komisja Europejska też nie jest zadowolona z przepisów antykorupcyjnych i antyoligarchicznych.
Na prośbę szwedzkiej prezydencji w Radzie Olivér Várhelyi, komisarz Komisji Europejskiej ds. polityki sąsiedztwa i rozszerzenia, przedstawił sprawozdanie nadzwyczajne
minął rok od nadania przez Unię Europejską statusu kraju kandydującego Ukrainie i Mołdawii,
W przypadku Gruzji określiła warunki uzyskania statusu członka kandydującego.
Várhelyi podkreślił, że sprawozdanie to nie dotyczy wszystkich kamieni milowych całego procesu akcesyjnego – zostaną one uwzględnione w regularnym sprawozdaniu dotyczącym rozszerzenia w październiku – ale dotyczy siedmiu priorytetów, które Unia Europejska wyznaczyła Ukrainie jako oczekiwania w czerwcu ubiegłego roku: reforma sądownictwa, prasa rozporządzenia, w sprawie reformy sądu konstytucyjnego, działań antykorupcyjnych, zwalczania prania pieniędzy, likwidacji oligarchów i ochrony praw mniejszości narodowych.
Dla Kijowa są dwie dobre wiadomości
Komisarz Várhelyi powiedział:
jak dotąd Ukraina spełniła wszystkie oczekiwania w dwóch obszarach:
w odniesieniu do reformy sądownictwa powołała Najwyższą Radę Sądownictwa oraz Naczelną Komisję ds. Kwalifikacji Sędziowskich, co umożliwi powoływanie sędziów na podstawie zasług.
Ponadto spełniono również postulaty związane z prasą: Ukraina w pełni przyjęła regulację prasową zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie mediów audiowizualnych. Komisarz optymistycznie wypowiadał się też o reformie ukraińskiego Sądu Konstytucyjnego, według której „postępuje ona dobrze”, czyli Ukraina wykonała już ponad połowę swoich zadań w tym zakresie: ustawa niezbędna do reformy została przyjęta w pierwsze czytanie.
"Naszym zdaniem ta ustawa ustanawia pewien proces, ale jest jeszcze za wcześnie, aby to stwierdzić, ponieważ przyjęcie ustawy w Radzie w drugim czytaniu wciąż trwa, a poprawki można jeszcze zgłaszać do 24 czerwca"
- powiedział Várhelyi.
Komisja zwraca się zatem do Ukrainy o skoncentrowanie się na przyjęciu ustawy w drugim czytaniu zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej, czyli w formie przedstawionej przez rząd.
Korupcja: jest jeszcze wiele do zrobienia
Komisarz Várhelyi przedstawił mniej różowy obraz pozostałych czterech obszarów, ponieważ Ukrainie udało się ukończyć mniej niż połowę prac nad nimi.
W odniesieniu do ścigania korupcji podkreślił: powołanie nowych szefów Specjalnej Prokuratury Antykorupcyjnej (SAPO) i Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy (NABU) to wyraźny krok naprzód, ale nadal do wykonania zadania systemowe, takie jak przyjęcie systemu elektronicznych oświadczeń majątkowych oraz państwowego programu antykorupcyjnego.
Ukraina musi również bardziej stanowczo przeciwdziałać praniu pieniędzy,
jeśli chce być państwem członkowskim UE: musi przywrócić kategorię prawną „osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne” zgodnie z wymogami unijnych przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i przestrzegać tych przepisów we wszystkim innym.
Nawet Komisja nie jest zadowolona z antyoligarchicznych zasad: choć kraj ma zatwierdzony plan działania na rzecz ograniczenia wpływów oligarchów,
ale nie został jeszcze wdrożony wraz z zaleceniami Komisji Weneckiej.
W tym względzie komisarz Várhelyi dał mocny sygnał, według niego „należy bezzwłocznie podjąć systemowe prawa i kroki przeciwko oligarchom”.
Istnieje duży problem z prawami mniejszości
Dość problematyczne wydaje się również spełnienie prawnych warunków przystąpienia mniejszości. Várhelyi wezwał Ukrainę do
„zastosować się do zaleceń przedstawionych przez Komisję Wenecką w opinii z tego miesiąca dotyczącej prawa mniejszości,
ze szczególnym uwzględnieniem używania języków mniejszości w życiu publicznym, administracji publicznej, prasie i książkach”, a także zalecenia, które Komisja Wenecka wydała w 2017 i 2019 r. w związku z ustawą o oświacie i języku państwowym, które Ukraina również zignorowała.
Jednocześnie komisarz Várhelyi z zadowoleniem przyjął fakt, że Ukraina odłożyła o rok masowe ograniczenie edukacji w językach mniejszości, ponieważ jego zdaniem
„daje Ukrainie możliwość ponownego przemyślenia systemu szkół mniejszości w świetle wcześniejszych zaleceń Komisji Weneckiej, aby zapewnić równe szanse osobom należącym do mniejszości narodowych”.
W praktyce oznacza to, że Komisja Europejska chciałaby całkowitej reformy ukraińskiej polityki mniejszościowej w celu członkostwa w UE.
Wyróżniony obraz: Reuters
