Można udzielić różnych odpowiedzi na pytania postawione przez Viktora Orbána, ale nie można zaprzeczyć ich istnieniu. Napisane przez László Bogára.
Każdego roku wielkie oczekiwanie poprzedza przemówienie Viktora Orbána w Tusnádfürdő i tym razem nie było inaczej. Najgłębszym powodem intensywności antycypacji jest to, że nikt nie jest w stanie dostrzec poprzez swoje bezpośrednie doświadczenie logiki funkcjonowania dzisiejszego beznadziejnie złożonego świata. Czy jesteśmy tego świadomi, czy nie, o tym, jak postrzegamy ten beznadziejnie złożony świat, decyduje w większości akceptacja lub odrzucenie historii opowiedzianej przez jakiegoś „pośrednika”. Powiązanie ram interpretacyjnych ze zbiorem pojęć tworzy sposób opowiadania, czyli narrację, która chcąc nie chcąc staje się wyznacznikiem naszych decyzji i działań.
Oczywiście można mieć bardzo różne opinie na temat Viktora Orbána i jego roli w węgierskim systemie politycznym, ale wszyscy chyba się zgodzą (w tym jego najbardziej nieprzejednani krytycy), że ma on sposób opowiadania historii, z którym można dyskutować na wiele sposobów, ale trudno wątpić, że zasadnicze kwestie wymienione w jego narracji to realne problemy. Można zatem udzielić różnych odpowiedzi na postawione w nim pytania, ale nie można zaprzeczyć ich istnieniu.
W jego niedawnym przemówieniu były dwa momenty, które potwierdzają to wszystko, cofając się do starożytnego greckiego stylu życia. Jednym z jego bardzo ważnych przesłań było nazywanie jakości czasu. Dla zwykłego myślenia czas jest po prostu pojęciem używanym przez fizykę i może być oceniany tylko z ilościowego punktu widzenia, ale premier dwoma przykładami pokazał dramatyczne konsekwencje nieświadomości jakości czasu, a nawet nieumiejętności jego interpretacji.
Istnieje czas taktyczny, który kultura grecka określa jako chronos, i jest on również zawarty w naszym węgierskim słowie kronika. Ten, jak to ujął, „czas taktyczny” ma tak naprawdę tylko ilość, ale jest też, jak wspomniał, „czas historyczny”, w którym ukazana jest dramatycznie ważna jakość istnienia czasu, którą kultura starożytnej Grecji nazywała kairos.
Tragiczny konflikt kairos i chronos przejawiał się w decyzji imperium amerykańskiego, które począwszy od końca lat 70. XX wieku, promując powstanie Chin, chciało po prostu stworzyć „lokalnego rywala” dla Związku Radzieckiego, który był uważany za jego głównego wroga, co mogłoby mu nieco „odciążyć” (czyli imperium amerykańskie).
Uznał jednak swój ruch za fatalny błąd jedynie jako taktyczną decyzję podjętą w ilościowym czasie chronosu, mimo że był to czyn, który można było zmierzyć jedynie w wymiarze wielkiego czasu historycznego, czyli w czasie jakościowym. Ponieważ podczas gdy Ameryka „stała się”, Chiny „są” i to nie 247 lat temu, ale pięć tysięcy lat temu. Innymi słowy, Viktor Orbán wypowiedział wniosek, który do dziś jest uważany za globalne tabu: „teraz są dwa dni na niebie”.
Jednak, choć samo w sobie jest to wystarczająco duże wyzwanie, ponownie odniósł się do Greków i wspomniał o pułapce Tukidydesa, która jest uważana za jeden z fundamentalnych elementów myślenia strategicznego, czyli historycznej sytuacji, gdy upadające imperium czuje, że nadszedł ostatni moment, w którym może jeszcze skutecznie zadać „pierwszy cios” rywalowi „pretendenta do tronu”, który rośnie w zabójczej szybkości. W takich przypadkach, powiedział, „przeciwne strony nie zaczynają od intencji drugiej strony, ale od jej zdolności, to znaczy nie od tego, co chce zrobić, ale od tego, co byłby w stanie zrobić, a wojna już się skończyła, to się nazywa pułapka Tukidydesa”. Dodał też, że możemy być pewni, że „nawet nasze dzieci będą żyły w tym wieku, z duchem czasu” iz tą myślą muszą być kształtowane narodowe plany Węgier.
Z dnia na dzień zmierzamy w kierunku kolizji, pytanie za milion dolarów brzmi, czy można jej uniknąć. W ciągu ostatnich trzystu lat doszło do szesnastu przypadków, w których pretendent do tronu pojawił się obok wiodącej potęgi światowej, z czego dwanaście zakończyło się wojną. Następnie dodał, że jest to plac zabaw „dużych chłopców”, a my, Węgrzy, z pewnością nie mamy na to bezpośredniego wpływu. Ale w dalszej części swojego przemówienia mówił też o tym, co możemy i powinniśmy robić, mając na uwadze słynne credo książąt siedmiogrodzkich, że nie zawsze można zrobić to, co konieczne, ale zawsze trzeba zrobić to, co jest możliwe.
Jednym z naszych decydujących zadań w naszej własnej jurysdykcji narodowej jest wytrwanie do końca w równoległej globalnej wojnie tożsamościowej, toczącej się przeciwko rodzinie, narodowi i ostatecznie europejskiemu chrześcijaństwu. I która opiera się na utopii stworzonej trzysta lat temu, która wierzyła, że wszelka religia wkrótce ustanie, ponieważ nadejdzie ostateczne zwycięstwo Rozumu i nauka o racjonalnej werbalizacji przyniesie koniec historii.
Mogło tak być, dodał, ale tak się nie stało, w rzeczywistości okazało się, że bez świętego piedestału duchowego wszystkie wielkie kultury upadają i giną. Przyczyną naszego dzisiejszego upadku jest to, że, jak to ujął, „staliśmy się hedonistycznymi poganami”.
Chociaż Viktor Orbán zazwyczaj nie idzie po sąsiedztwo, by pożyczać sobie intelektualną odwagę, to prawdopodobnie wypowiedzenie tego zdania wymagało pewnej determinacji. I nie możemy wykluczyć, że była to rzeczywiście godna odpowiedź na fakt, że amerykański ambasador w Budapeszcie w swoim otwarcie podżegającym przemówieniu na Pride wychwalał węgierskich działaczy LGBTQ jako bohaterów takich jak Kossuth i Petőfi. Nie mamy gdzie się wycofać, bo wycofanie się w czasie historycznym jest równoznaczne z samobójstwem. Niech tak będzie.
