Kiedy ostatnio jechałem do Darmstadt, przypomniały mi się . Tymczasem wyjrzałem przez okno i z zachwytem patrzyłem na oświetlone ogrody i migoczące lampiony adwentowe w oknach domów. I gwiazdy betlejemskie.
Było pięknie, oczywiście czekanie i przygotowania są dla mnie zawsze piękne. Następnie, dojeżdżając do Kranichstein, na przedmieściach Darmstadt, utknąłem w korku, tuż obok osiedla, w którym od lat mieszkają rodziny imigrantów i uchodźców. Pośród mojego kompulsywnego wpatrywania się zauważyłem, że okna wieżowców ziewały ciemno na ulicę, w całym domu migotały tylko dwa lampiony adwentowe. Czy to możliwe, że naprawdę mieszka tu tak wielu chrześcijan? Wtedy, kiedy spojrzałem na ludzi przechodzących przez pas, otrzymałem odpowiedź: wszystkie dziewczyny i kobiety ubrane w czadory przechodziły przede mną przez ulicę, a jedna z nich, szczupła, młoda mama, trzymała małego synka za rękę z przerażającą troską.
Mogłem przejść może ze sto metrów, kolejka wydawała się nie mieć końca, ale moje myśli wciąż krążyły wokół matki i syna, których widziałem na zebrze. A potem mimowolnie błysnął obraz, a klatki filmu zaczęły się same obracać.
***
Aisza – matka – otworzyła oczy. Była siódma rano. Sięgnął na drugą stronę łóżka, gdzie spał Ahmed, ale wyczuł tylko pustą poduszkę. Nagle usiadł. Ahmed już wyszedł. Nic nie mówił, nie chciał jej obudzić.
„Och, jak ja kocham Ahmeda!” Aisha westchnęła, po czym zamknęła oczy i przypomniała sobie zamieszanie z poprzednich miesięcy, kiedy opuszczali Syrię, a potem biegali od granicy do granicy. Bez ojca. Ponieważ on, imam małego miasteczka, już wtedy nie żył. Zginął podczas bombardowania ostatnich miesięcy, kiedy to trafiono także na szkołę.
„Ilu zginęło” westchnienie znów wyrwało się z piersi Aishy, „ile niewinnych dzieci. I mój ojciec też.
Łzy napłynęły mu do oczu, ale potem wziął głęboki oddech, przetarł twarz i wyskoczył z łóżka. Kiedy myła się i czesała w łazience, myślała o swoim mężu, z którym była mężatką od ponad dziesięciu lat. Ahmed był inżynierem elektrykiem, prowadził wówczas małą firmę. Teraz nie ma go w domu, poszedł do szkoły.
– Cóż, czy to nie dziwne? – przebiegło mu przez myśl – chodzi do szkoły, mimo że ma już trzydzieści lat.
„Muszę dobrze nauczyć się niemieckiego, jeśli chcemy tu mieszkać” – mawiał – „to leży w moim interesie”. To nasz interes. A kiedy tak mówi, zawsze przyciąga mnie do siebie i całuje w czoło”. Aisha zastanowiła się nad tym, po czym spuściła swoje piękne, gęste włosy do połowy pleców. Spojrzał na siebie w lustrze.
- Ewoluujesz powoli - powiedział cicho do swojego odbicia, podczas gdy przebiegała go przyjemna satysfakcja. I naprawdę. Nie wyglądała już na tak załamaną, czarne dołki pod oczami, które Ahmed czule całuje każdej nocy, zanim zapadną w spokojny sen. – Zobaczysz, że wszystko będzie dobrze! - kiedyś ich zachęcał, bo teraz nie mają powodów do narzekań. Mieli szczęście. Allah im pomógł. Dostali półtorapokojowe mieszkanie od niewierzących tutaj w Darmstadt. Mieszkali w większym pokoju, a dziesięcioletni Rashid w mniejszym. Ich mały chłopiec.
Nie mieli więcej dzieci, nie chcieli. Byli sąsiedzi i przyjaciele, a zwłaszcza imam, ojciec Aishy, powtarzali: „To nie jest coś, co podoba się Allahowi, nie do ciebie należy planowanie rodziny, to musi być pozostawione Allahowi. Prorok (niech będzie błogosławione jego imię!) powiedział, że Allah dokładnie wie, ile dzieci daje rodzinie”. Powtarzało się to cały czas i musieli słuchać. Ale gwizdali na niego, nie obchodziło ich to.
Jednak Rashid chrapie w sąsiednim pokoju. Raszida, który jest jedynym celem i sensem życia jego matki. „Czy potrzebujesz więcej radości niż to?” Aisha pomyślała i westchnęła ciężko. Niedługo pójdzie do szkoły, tu w Niemczech. Pierwszy.
„Jak mu się spodoba? On nawet nie rozumie języka!” Jednak Rashid, podobnie jak jego ojciec, mówił kilkoma językami. W domu, w rodzinie używał języka kurdyjskiego, w szkole z dziećmi arabskiego, a do tego wszystkiego nauczył się też języka dari od swojego dziadka, który urodził się w Afganistanie. Dialekt języka perskiego. Mimo że nie znał jeszcze angielskiego, mimo że Ahmed mówił nim płynnie... Jego oczy zaświeciły się dumą na tę myśl. "Ahmed!" Znów spojrzała w lustro i zaczęła czesać swoje hebanowe włosy.
"Mama!" – usłyszał wtedy głos Rashida z sąsiedniego pokoju, który właśnie się obudził. Aisha wbiegła do małego pokoju i usiadła na skraju łóżka, gdzie jej mały synek przecierał sennie oczy. Przytulił ją i zaczął długo całować.
Po śniadaniu ładnie się ubrali. Na szczęście Rashid miał jeszcze ubrania, które przywiózł z Syrii, dzięki czemu nie musieli się ich wstydzić wychodząc na ulicę. Chociaż otrzymywali pieniądze na ubrania, to, co ze sobą przynieśli, było jeszcze piękniejsze i woleli je nosić. "Tutaj moda... lepiej zostawmy to w spokoju!" Aisha uśmiechnęła się.
Miała też jedną czy dwie ładne sukienki, ale poza tym - prawie zawsze - nosiła swój ulubiony czador. Jasnoniebieska, którą dostała od męża w zeszłym roku, z pięknymi haftami i perełkami na głowie. Jak podziwiała go jego dziewczyna... Twarz Aishy nagle znów stała się ponura... Padida! On też już nie żyje. Zginął w bombardowaniu, po czym postanowili przenieść się do Europy. Gdzie, nie wiedzieli. Wtedy dowiedzieli się od znajomych, że kanclerz Niemiec wzywa Syryjczyków. Ich. Nie było więc więcej pytań: „Jedziemy do Niemiec!” - oni powiedzieli.
W międzyczasie chowała się już w swoim czadorze, ostrożnie podwijając włosy pod głowę. Jeszcze raz zerknął na tiul. Poszło mu dobrze, bo zza jego ucha wystawał mały kosmyk włosów. Poprawił go starannie i zniknął pod jedwabną tkaniną jasnoniebieskiego czadoru.
„Twoje miejsce” – powiedział żartobliwie do kosmyka włosów – „nikt oprócz Ahmeda nie musi tego oglądać!” - wzięła dziecko za rękę i poszły na zakupy. Na klatce schodowej spotkali dziewczynę z sąsiedztwa, w której mieszkaniu nieustannie grała hip-hopowa muzyka. Podszedł do nich radośnie, szybkim krokiem, a oni uprzejmie się przywitali. Potem długowłosa rudowłosa dziewczyna figlarnie pstryknęła nosem Rashida, uśmiechając się do nich.
W windzie Rashid zadał pytanie szeptem:
„Mamo, dlaczego ona nie wkłada włosów pod szalik?” Co Allah mówi na ten temat?
„Ich bogiem nie jest Allah”, odpowiedziała Aisha, również szeptem, chociaż nikt w windzie nie rozumiał ich języka. W międzyczasie zatrzymali się, rudowłosa dziewczyna wysiadła, szybkim krokiem ruszyła w stronę wyjścia, ale nadal miło się oglądała i mrugnęła do Rashida. Wtedy też wyszli na ulicę.
Tymczasem Rashid wciąż zastanawiał się nad odpowiedzią swojej matki. Co to jest „ich bogiem nie jest Allah”? Czy jest więcej bogów? I dlaczego ten inny bóg pozwala na ten grzech? Jak kobieta nosi rozpuszczone włosy? Publicznie, na ulicy! Co to za bóg?
Jednak ciąg myśli został przerwany, gdy Rashid dostrzegł ogromną choinkę ustawioną na środku placu, gdy dotarli do pobliskiego domu towarowego. Aisha już miała wejść, ale nogi jej syna zdawały się zapuszczać korzenie; patrzył na nią szeroko otwartymi oczami, tylko patrzył na drzewo, nie mógł nawet powiedzieć słowa. Nigdy wcześniej nie widział czegoś takiego. Na gałęziach tysiąca barwnych lampionów, mieniących się zdobień, czasem srebrnych, czasem złotych, i te pudełka zawinięte w błyszczący, czerwony papier... To magiczny widok. Z głośnika za drzewem leciała cicha, przyjemna muzyka.
"Ale to jest piękne!" Co to jest? — zapytał matkę i już wciągnął ją na plac.
„To się nazywa choinka” – odpowiedziała Aisha, po czym powiedziała jej, że w tym czasie Niemcy ustawiali ją wszędzie. I to się nazywa Adwent. Następnie 24 grudnia obdarowują się nawzajem prezentami, ponieważ wtedy urodził się ich prorok. Jezus.
„My też mamy proroka” – odpowiedział niepewnie Raszid, bo wystarczająco dużo razy słyszał historię Mahometa od swojego dziadka – „ale nie stawiamy mu takiej, takiej… choinki ” .
„To nie Boże Narodzenie , tylko Boże Narodzenie” – poprawiła go mama z uśmiechem – i masz rację, nie stawiamy takiego drzewka dla Mahometa (niech niech będzie błogosławione imię proroka!), bo nasz bóg… "
- W takim razie ich bóg jest lepszy - przerwał szorstko Rashid - bo daje prezenty! I niech postawią taką piękną choinkę! kopnął nogą.
– Jak możesz tak mówić, Rashidzie? – zapytała przerażona matka, zakrywając usta w przerażeniu. Cóż, powinieneś wiedzieć, że nasz bóg jest prawdziwy! On jest Allahem, wszechmogącym bogiem.
– A te tutaj…? Rashid zaczął znowu, patrząc na matkę zmieszany, ale Aisha szybko mu przerwała.
– Ci tutaj są niewierzący – powiedział cicho, nachylając się bardzo blisko Rashida, żeby nikt inny nie mógł ich usłyszeć, i dodał – ale ty jeszcze tego nie rozumiesz.
Rashid nagle zatrzymał się i spojrzał na matkę szeroko otwartymi oczami.
„Ale niewierni rzucali w nas bombami!” To właśnie mi powiedziałeś. I... i dlatego zmarł dziadek, i Padida. I Kerim też, przyjacielu!
Zaczęła płakać, łzy powoli wypełniły jej oczy, a potem potoczyły się po twarzy jak szklane paciorki. Aisha przykucnęła, wyjęła z kieszeni czadoru pięknie haftowaną chusteczkę i otarła nią kruczoczarne oczy Rashida. Ale zdezorientowanie dziecka tylko wzrosło, a to również wprawiło Aishę w niepokój.
„Niewierni są naszymi wrogami!” To jest to co powiedziałeś! Dlaczego to powiedziałeś? I dlaczego przybyliśmy między naszych wrogów? – zapytał, po czym znów spojrzał niepewnie na migoczącą choinkę.
„Bo tu panuje spokój”. A jeśli jest pokój, to nie nasi wrogowie. Tylko wtedy, gdy jest wojna, wtedy są.
— I nie będzie tu wojny? Rashid kontynuował myśl.
- Nie wiem. Ale jeśli to zrobią, to będą naszymi wrogami – westchnęła Aisha, po czym wstała i poprawiła czador – wtedy będą naszymi wrogami.
— I znów będą bombardować? Także tutaj? Czy nas zabiją? – zapytał Rashid ze zdziwioną miną.
Słysząc to, Aisha ponownie przykucnęła i szepnęła do ucha swojego teraz drżącego dziecka:
— Nie, nie bój się! Pamiętaj dobrze mój synu: mama i tata będą cię chronić! Będziemy cię chronić. Zabijemy ich, jeśli będzie trzeba. Ale będziemy cię chronić za wszelką cenę.
Dziecko spojrzało matce głęboko w oczy i uspokoiło się. Już się nie bał. „Mama i tata będą mnie chronić przed niewiernymi i zabiją ich, jeśli będą musieli” — pomyślał, po czym dumnie uniósł głowę, po czym odwrócił się i spojrzał gniewnie na choinkę.
„To drzewo nie jest takie piękne!” - powiedział, po czym ciągnąc za sobą mamę, weszli do sklepu spożywczego, by zrobić zakupy z pomocą, którą otrzymali dzień wcześniej.
***
Zawsze są dwie strony medalu. To, co dla jednego jest sukcesem, dla innego jest porażką, a to, co dla jednego jest światłem, dla innego jest cieniem. Bojownik o wolność jest tu terrorystą, a przegrany tam może stać się zwycięzcą. Najważniejsze pytanie brzmi: co Europa robi z tą wiedzą?
Dr Gábor Túri
Niemcy
Wyróżniony obraz: Kafarnaum / videa.hu
