Kwestia finansowania partii, a także bardziej korzystnego lub niekorzystnego stanowiska jednej lub drugiej strony politycznej regularnie pojawia się w dyskursie publicznym, więc warto przyjrzeć się sytuacji amerykańskiej. Kraju, w którym – być może nieprzypadkowo – możemy znaleźć punkty wyjścia dla zdecydowanej większości krytyki dotyczącej naszego kraju.
Pieniądze i polityka – nawet w pozornie przesadzony sposób – są w Ameryce ze sobą ściśle powiązane, a patrząc na zaplecze finansowe kampanii wyborczych, dla każdego może być jasne, że kandydaci ubiegający się o prezydenturę czy inne wysokie urzędy polityczne wydają coraz więcej, rekordowe sumy pieniędzy od wyborów do wyborów na własną walkę wyborczą.
Całkowity koszt ostatniego cyklu wyborów prezydenckich w 2020 roku oszacowano na prawie 14 miliardów dolarów, a przy tej wielkości koszty wyborów w Ameryce są prawie nieporównywalne z kosztami innych krajów.
Istniała jednak znacząca różnica między możliwościami finansowymi dwóch ostatecznych kandydatów: do października 2020 r., w ostatnim okresie kampanii przed wyborami prezydenckimi, 63-milionowy budżet kampanii Trumpa wydawał się przyćmiony przez 177 mln dolarów Bidena.
W liczbach zebranych przez kandydatów z dwóch ostatnich wyborów prezydenckich liczb funduszu kampanii widać, że w 2016 roku było to 586 mln dolarów dla Hillary Clinton, podczas gdy dla ostatecznego zwycięzcy Donalda Trumpa było to „zaledwie” 351 mln dolarów; W 2020 roku Trumpowi udało się zebrać 601 milionów dolarów, podczas gdy zwycięski były wiceprezydent Joe Biden był w stanie zebrać 952 miliony dolarów.
Oczywiście Trump, który ma uderzająco odmienne poglądy w porównaniu z agendą elity politycznej, nie mógł liczyć na tak duże wsparcie finansowe, jak gdyby zaczynał z tradycyjnymi republikańskimi korzeniami. Po części świadczy o tym fakt, że wydatki partii i zewnętrznych grup rzeczniczych wspierających kandydatów w kampanii prezydenckiej wyniosły w 2008 roku 2,8 mld dolarów, podczas gdy w 2016 roku wartość ta spadła do 2,4 mld dolarów – przynajmniej według Center for Responsive Politics w Washington. , według danych grupy badawczej monitorującej finansowanie polityczne.
Z tego można się domyślić, że za kandydaturą Trumpa – także w świetle wyników sondaży – zaplecze gospodarcze wielkości zbliżonej do jego przeciwnika nie chciało przejść na jego stronę.
Zdumiewająca liczba liczb doskonale pokazuje prawdziwość starego powiedzenia politycznego sformułowanego przez Jessego M. Unruha, ówczesnego przewodniczącego Zgromadzenia Stanowego Kalifornii, w 1966 r., które najlepiej charakteryzuje mechanizmy działania amerykańskiego systemu politycznego: zgodnie z tym , pieniądze za granicą to „polityka odpowiada mleku matki.
Ten sam demokratyczny polityk – który przez dwanaście lat od 1975 roku był także ministrem finansów stanu Kalifornia – uważał spryt i umiejętność za bardzo ważne w urzędach politycznych i kampaniach.
Na przykład o lobbystach powiedział: „Jeśli nie możesz jeść ich jedzenia, pić ich gorzały, pieprzyć ich kobiet w głowach, a potem głosować przeciwko nim, to nie masz tu wiele do roboty”. Podstaw do tego nie trzeba koniecznie zdobywać w administracji publicznej czy legislaturze, jak pokazuje przypadek Trumpa, choć tradycyjna droga do władzy prezydenckiej, gubernatorskiej czy nawet senatorskiej, czyli do udanej kampanii, wymagała podobnego habitus i postawa.
Tego rodzaju umiejętność – o czym raczej świadczą jedynie słowa Unruha – jest niezbędna zarówno do prowadzenia kampanii, jak i do zapewnienia odpowiedniej sumy funduszy na kampanię. Poprzednie kampanie prezydenckie pokazały, że jeśli ktoś prowadzi kampanię z większymi pieniędzmi, to nie oszukuje, tylko jest mądrzejszy i bardziej zdolny, a co za tym idzie ma większe szanse na wygraną.
Pieniądze są wszystkim, a jednak nie wszystkim; zgodnie z marketingiem politycznym wymagane jest również staranne przygotowanie, tj. zespół kandydata musi w odpowiednim czasie opracować koncepcję finansową kampanii wyborczej, a także musi przygotować dokładny plan kosztów.
Dziś nie ma kampanii wyborczej bez darowizn, ale w miarę możliwości należy organizować ich kanalizację. Na przykład w kampanii Baracka Obamy w 2008 roku pracownicy Obamy wykorzystali sieci internetowe do zbierania pieniędzy, co było naprawdę decydujące w amerykańskim systemie finansowania, z odważnym posunięciem, że nie prosili o maksimum 2300 dolarów na darczyńcę, ale raczej – z kwoty poniżej stu dolarów - dawały możliwość wielokrotnych wpłat na zasadzie "dużo mało idzie daleko", co było oczywiście tylko jednym, ale niewątpliwie bardzo ważnym aspektem zaplecza finansowego Obamów.
Nie ma opatentowanej recepty na udaną kampanię wyborczą, bo często chodzi o innowacje, a to ostatecznie może prowadzić do sukcesu. Jest możliwe, a nawet wysoce zalecane, kwestionowanie poprzednich metod, a nawet odrzucanie poprawności własnych starszych strategii i ciągłe zastanawianie się, gdzie i jak można wprowadzić zmiany oraz czy ta lub inna zmiana może nadal pasować, biorąc pod uwagę czas kampanii.
W skutecznej kampanii mogą pojawić się niespodzianki, a tu i ówdzie naprawdę (i skutecznie) może dojść do przełamania norm. Wielokrotnie charyzma kandydata na prezydenta, jego zręczne instynkty polityczne, improwizacje oraz doskonałe umiejętności werbalne i oratorskie również mogą pomóc w sukcesie (np. Demokraci, to nie problem, jeśli wydamy na kampanię dwa, trzy razy więcej niż przeciwnik.
Amerykanin może być dobrym przykładem dla węgierskiej lewicy i tych, którzy ją popierają, bo na przykład Stany Zjednoczone zbliżają się teraz do tzw. mają władzę rządu i utrzymują dużą część prasy głównego nurtu, opierając się na swoim poparciu i doświadczeniach z ostatnich lat, wydadzą w okresie kampanii znacznie więcej niż ich republikańscy przeciwnicy.
Autor: Zoltán Lomnici Jr., prawnik konstytucyjny
Źródło: naród węgierski
Zdjęcie na okładce: Republikański prezydent Donald Trump (l) i wiceprezydent USA Mike Pence, republikański kandydat na wiceprezydenta, na podium podczas ostatniego przystanku kampanii prezydenckiej na lotnisku w Grand Rapids, Michigan, 2 listopada 2020 r. (Zdjęcie: MTI/EPA/Jeffrey Sauger)
