Prezes stowarzyszenia Csangó-węgierskich organizacji w Mołdawii przypomniał, że dorośli tradycjonaliści ponownie spotkają się w sobotę w Báko po przymusowej dwuletniej przerwie, a epidemia pokazała, jak duże jest zapotrzebowanie na to wydarzenie.
„Wtedy naprawdę zaczęliśmy to oceniać, kiedy pojawiły się opinie z osiedli, jak dobrze było, o ile można to zorganizować”
powiedział MTI. Zdaniem prezesa MCSMSZ impreza jest dobrą okazją do spotkania się, nawiązania relacji i przyjaźni, poznania pieśni i tańców mieszkańców różnych mołdawskich osiedli.
Z punktu widzenia kultury csangó-węgierskiej ważne jest też „przeprowadzka” do Mołdawii – powiedział prezydent, który mówi, że o zapotrzebowaniu na spotkania świadczy fakt, że dziś na każde wydarzenie rejestruje się 1200 osób.
„Można powiedzieć, że ludzie na poziomie powiatu i regionu są odważniejsi w porównaniu z pierwszoroczniakami (…)” – powiedział László Pogár, który mówi, że to zasługa węgierskiego programu edukacyjnego wspieranego przez węgierski rząd w osadnictwo mołdawskie, a także liczne imprezy kulturalne. .
Efektów nie widać od razu, musi minąć nawet dekada, musi dorosnąć pokolenie, żeby je pokazać, ale dziś postęp jest wyraźny – powiedział. „Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby było jeszcze silniejsze, aby ludzie jeszcze odważniej przyjęli swoją tożsamość Csang” – zadeklarował.
László Pogár wyjaśnił:
W węgierskim programie edukacyjnym od przedszkola do ósmej klasy uczestniczy 1800 dzieci w 34 mołdawskich osadach.
Do szkoły z internatem w Csíkszereda uczęszcza również 54 uczniów szkół średnich, którzy uczą się w węgierskich szkołach miejskich, a liczba węgierskich uczniów z internatem dojeżdżających do Bákó wynosi około 70.
We wsiach Csangó w Mołdawii istnieje program stypendialny i cateringowy oraz wiele zajęć pozalekcyjnych. Dzieci uczą się tu m.in. lokalnych pieśni i tańców ludowych, odbywa się również nauka gry na tradycyjnych instrumentach muzycznych.
László Pogár potwierdził: rozwój ten znajduje odzwierciedlenie również we wstępnych wynikach spisu powszechnego z 2021 r., w powiecie Bákó w zeszłym roku o 353 osoby zadeklarowało się jako Węgrzy więcej niż w 2011 r. (wówczas 4208, w zeszłym roku było to 4561). Powiedział, że nie jest to wynikiem procesów demograficznych, zmniejsza się liczba ludności w powiecie Bákó, jak w innych okręgach Rumunii, ale faktu, że Csángós wolą zaakceptować swoją węgierską tożsamość, podkreślił László Pogár.
Finał Mołdawskich Węgrów Csángó odbędzie się w Báko w sobotę od godziny 17:00 Pod względem liczby uczestników i oferty kulturalnej jest to jedno z najwybitniejszych węgierskich wydarzeń w Mołdawii – piszą w zaproszeniu organizatorzy. Nazwa programu – Król Kości i Król Babs – związana jest z ostatnim dniem karnawału, Tłustym Czwartkiem: w kilku węgierskich wioskach w Tłusty Czwartek starzy ludzie opowiadali historie o tym, jak o północy Król Kości i Król Babs będzie walczył ze sobą, a walka zakończy się zwycięstwem Króla Postu.
„Dzięki temu wydarzeniu stwarzamy okazję dla dorosłych grup kultywujących tradycje z wiosek do zaprezentowania sobie nawzajem i publiczności swoich podobnych, a jednak różnych tańców, muzyki i pieśni, a także czerpania siły ze wspólnego świętowanie i zabawa w codziennej walce”
mówi zaproszenie.
W wydarzeniu wzięli udział Rózsa Szályka z Budy, Csenderes z Diószén, Gyöngyvirág z Dumbravén, Küs Klézse Szárnya z Klézsé, Félöves z Özürekecsin, zespoły tradycjonalistów z Třákkút, Kostelek, Lábnyik i Újfalu, młodzi muzycy programu nauczania instrumentalnej muzyki ludowej oraz jako goście z Transylvania Bekecs Folk Dance Theatre na scenie. Oprawę muzyczną zapewniają muzycy z Mołdawii, Transylwanii i Węgier.
MTI
Zdjęcie na okładce: Ilustracja: Gyimesi csangós — Zdjęcie: MTI/Balázs Mohai
