Dla Republiki Południowej Afryki proces ten jest już sukcesem: cokolwiek się stanie, zaprezentuje go własnej publiczności i sojusznikom, a także antyizraelskiej opinii publicznej, jako walkę o prawa człowieka Palestyńczyków i przeciwko „apartheidowi” .
29 grudnia 2023 roku Republika Południowej Afryki pozwała Izrael przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym za ludobójstwo na Palestyńczykach w Gazie.
Dlaczego Republika Południowej Afryki?
Już Nelson Mandela uważał Jasera Arafata za towarzysza broni (1990). Obaj byli klientami Związku Radzieckiego,
obaj założyli swoją nie bojącą się terroryzmu działalność jako walkę z „neokolonializmem” i „rasizmem”.
Inni komentatorzy zwracali uwagę, że administracja Ramaphosy, krytykowana za słabe wyniki gospodarcze, paraliżujące przerwy w dostawie prądu i korupcję w sektorze publicznym, wykorzystuje szansę dla własnej korzyści, zamiast wykazywać się całkowitym altruizmem wobec Palestyńczyków. W maju lub czerwcu tego roku w kraju odbędą się wybory, a według kilku sondaży poparcie dla AKN – po raz pierwszy w historii – wynosi poniżej 50 proc.
Republika Południowej Afryki może również odnotować sukces w polityce zagranicznej, oficjalnie wspierana przez Turcję, Jordanię, Brazylię, Kolumbię, Boliwię, Pakistan i Malezję, a także Organizację Współpracy Islamskiej z siedzibą w Arabii Saudyjskiej i 57 państw członkowskich.
Dlaczego w Hadze?
Międzynarodowy Trybunał Karny (MTS) w Hadze powstał w 2002 r. w celu ścigania osób podejrzanych o ludobójstwo, zbrodnie przeciw ludzkości, zbrodnie wojenne i zbrodnie agresji.
Co ciekawe, obecny oskarżyciel Republika Południowej Afryki wraz z Burundi i Gambią zarzuciła Trybunałowi stronniczość wobec państw afrykańskich i dlatego w październiku 2016 r. ogłosiła wycofanie się ze Statutu Rzymskiego.
W 2017 r. Sąd Najwyższy Republiki Południowej Afryki uznał wystąpienie z UE za niezgodne z konstytucją i nakazał rządowi wycofanie decyzji o wycofaniu.
O zbrodni ludobójstwa mówimy w przypadku „czynów popełnionych w zamiarze całkowitego lub częściowego zniszczenia grupy narodowej, etnicznej, rasowej lub religijnej”. Uważa się to za ludobójstwo:
1. Zabójstwo członków grupy etnicznej
2. Wyrządzenie poważnej szkody fizycznej lub psychicznej członkom grupy etnicznej
3. Świadome wpływanie na warunki życia grupy etnicznej w celu jej fizycznego zniszczenia
4. Wprowadzenie środków zapobiegających narodzinom w obrębie grupy etnicznej
5. Zmuszanie do przenoszenia dzieci jednej grupy etnicznej do innej grupy etnicznej.
Konwencja ONZ o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa była pierwszym traktatem dotyczącym praw człowieka przyjętym przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 9 grudnia 1948 r., sygnalizującym zobowiązanie społeczności międzynarodowej, aby „nigdy więcej” nie dopuszczać się już okrucieństw II wojny światowej.
Wydanie ostatecznego orzeczenia przez MTS może zająć lata. Podobne postępowanie przeciwko Serbii trwało ponad dekadę.
Jednakże postępowanie otwierające, które odbędzie się w tym tygodniu, skupi się na konkretnym wniosku Republiki Południowej Afryki o zastosowanie środka tymczasowego w trybie pilnym ze względu na zniszczenie życia i mienia w Strefie Gazy. Zdaniem ekspertów tymczasowy wyrok może zostać wydany w ciągu kilku tygodni.
Opłata
Jest pięć zarzutów, które zostały omówione podczas zeszłotygodniowego przesłuchania przez prawników z Republiki Południowej Afryki i Izraela.
• Masowe mordy Palestyńczyków
Rząd Republiki Południowej Afryki argumentował, że siły izraelskie zabiły 23 210 Palestyńczyków, a 60 000 zostało rannych. Oto liczby Hamasu, którym nie da się ani obalić, ani udowodnić. Ale faktem jest, że Hamas nie odliczył liczby terrorystów, liczby zabitych i rannych w wyniku spadających rakiet ani liczby tych, którym przeznaczył pomoc. We wniosku interpretuje się oświadczenia izraelskich polityków dotyczące eliminacji Hamasu w taki sposób, jakby odnosiły się one do Palestyńczyków jako całości.
• Powodowanie obrażeń fizycznych i psychicznych
• Przymusowe przesiedlenia i uniemożliwianie dostaw żywności
Adila Hassim, prawniczka reprezentująca Republikę Południowej Afryki, powiedziała, że tysiące rodzin zostało kilkakrotnie wysiedlonych, a pół miliona rodzin nie ma domów, do których mogliby wrócić. Jako przykład podał Izrael, który nakazał ewakuację całych szpitali w ciągu 24 godzin bez udzielenia pomocy w ewakuacji rannych lub zaopatrzenia medycznego. To samo zrobił w północnej Gazie, skąd w krótkim czasie wezwano do opuszczenia ponad milion osób. Hashim dodał, że Izrael celowo narzucił warunki, które pozbawiają Palestyńczyków w Gazie odpowiedniego schronienia, odzieży, pościeli i krytycznych ARTYKUŁÓW. Powiedział, że nie ma bezpiecznej wody do picia, mycia i gotowania, a liczba chorób, w tym biegunki, gwałtownie wzrosła. Powiedział, że choć z głodu i chorób może umrzeć więcej Palestyńczyków, oblężenie będzie kontynuowane.
W oświadczeniu Republiki Południowej Afryki nie wspomniano o tunelach zbudowanych i używanych przez Hamas pod obszarami cywilnymi, trwających starciach między bojownikami Hamasu a żołnierzami IDF, ciągłych atakach rakietowych Hamasu z zatłoczonych obszarów południowych, setkach tysięcy Izraelczyków zmuszonych do opuszczenia swoich domów oraz o pogarszającej się sytuacji izraelskich zakładników i ich rodzin. Nie wspominając o tym, oczywiście, działania Izraela mogą wydawać się nielegalne i złośliwe.
Jednocześnie prawo wojenne zobowiązuje Izrael do wzywania ludności cywilnej do opuszczenia obszaru operacyjnego, aby ją oszczędzić. Izrael jest praktycznie jedyną walczącą stroną na świecie, która się do tego stosuje, a mimo to chce pociągnąć go za to do odpowiedzialności. Ani w Libii, ani w Iraku, ani w Syrii, ani w Afganistanie USA i ich sojusznicy nie spełnili tego wymogu, ani nie wyróżniali się w zapewnianiu ludności cywilnej.
Izrael argumentuje, że ofiary cywilne wynikają z okoliczności miejskiej walki z Hamasem, a nie z zamiarów ludobójczych. Izrael przedstawił dowody na to, że dostarcza do Gazy żywność, wodę, środki medyczne i paliwo, co dowodzi, że jest to przeciwieństwo ludobójczych zamiarów. Istota strategii Hamasu polega na tym, że walczy on z „domów, meczetów, obiektów ONZ, szkół i – co być może najbardziej szokujące – szpitali”. Wskazali także, że przedstawiciele Republiki Południowej Afryki błędnie przedstawili powtarzające się ostrzeżenia Izraela skierowane do mieszkańców Gazy, aby opuścili obszary ciężkich walk, jako rzekomo uniemożliwiające życie, a tym samym mające ludobójczy charakter, podczas gdy ostrzeżenia te miały na celu ewakuację ludności cywilnej z obszarów działań operacyjnych – w innych słowami, aby chronić życie.
Oskarżenia Republiki Południowej Afryki obwiniają Izrael za wszystko, co dzieje się w Gazie. Nie wspominają o Hamasie, który nie robi nic, aby zapewnić ludności żyjącej pod jego rządami, ale używa go jako ludzkiej tarczy. Ze swojej strony IDF poczyniły szereg wysiłków, aby złagodzić krzywdy i cierpienia palestyńskiej ludności cywilnej (w tym wezwania do wczesnego ostrzegania, korytarze humanitarne umożliwiające ewakuację, ułatwianie pomocy humanitarnej itp.)
• Zniszczenie systemu opieki zdrowotnej
• Zapobieganie narodzinom palestyńskich dzieci
Według Hassima Izrael uniemożliwia leczenie ratujące życie potrzebne do narodzin dzieci. Dodał, że oznacza to zapobieganie narodzinom w Gazie i stanowi ludobójstwo. Hassim zacytował także Reema Alsalema, specjalnego wysłannika ONZ ds. przemocy wobec kobiet i dziewcząt, który wcześniej ostrzegał, że „przemoc reprodukcyjna Izraela wobec palestyńskich kobiet, noworodków i dzieci… można sklasyfikować jako ludobójstwo”. ONZ nie miała nic do powiedzenia na temat okrucieństw i przemocy seksualnej popełnianej wobec zabitych izraelskich kobiet i zakładników.
stanowisko Izraela
„Walczymy z terrorystami, walczymy z kłamstwami” – powiedział Netanjahu.
„Dzisiaj widzieliśmy świat do góry nogami. Izrael jest oskarżany o ludobójstwo podczas walki z ludobójstwem”.
Prawnicy Izraela wskazali, że zwracając się do sądu o interwencję, Republika Południowej Afryki nadużywała sądu i potencjalnie podważała Konwencję o ludobójstwie.
Według adwokata dr Christophera Stakera, jeśli sąd wyda tymczasowy nakaz, „oznacza to, że w przypadku gdy uznana grupa terrorystyczna dokona ataku terrorystycznego przeciwko innemu państwu, strona trzecia występująca o tymczasowy nakaz może uniemożliwić tej stronie obronę”. Lub, jak ujął to pierwszy mówca, Tal Becker, doradca prawny izraelskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych: „Jeśli termin «ludobójstwo» można uczynić nieważkim, jak sugeruje [Republika Południowej Afryki], jeśli można zastosować środki tymczasowe, jak sugerujesz, to Konwencja [Genewska] staje się statutem agresorów. Nagradza, a nawet zachęca terrorystów, którzy ukrywają się za cywilami, kosztem państw, które chcą się przed nimi bronić”. Odnosząc się do istoty sprawy, Becker stwierdził:
Najważniejszy składnik ludobójstwa – zamiar zniszczenia narodu w całości lub w części – jest całkowicie nieobecny.
Prowadząc operację w Strefie Gazy, Izrael nie próbuje zniszczyć narodu, ale raczej chronić naród – swój własny naród, który jest atakowany na kilku frontach. Czyni to zgodnie z nakazami prawa, nawet w obliczu bezdusznego wroga, który jest zdecydowany wykorzystać przeciwko niemu całe swoje zaangażowanie”. Rzeczywiście Izrael twierdził, że biorąc pod uwagę ludobójcze zamiary Hamasu, prośba o zawieszenie operacji wojskowej mającej na celu ochronę obywateli Izraela przed ludobójstwem jest absurdalna. Wszelkie środki tymczasowe nakazujące Izraelowi zaprzestanie działań wojskowych w Gazie,
„odmówi Izraelowi jego zobowiązań do ochrony swoich obywateli, zakładników i ponad 110 000 Izraelczyków wewnętrznie przesiedlonych, którzy nie mogą bezpiecznie wrócić do swoich domów”.
Środek tymczasowy mający na celu natychmiastowe zaprzestanie walk, o który wnioskowała Republika Południowej Afryki, może zapobiec zmianie reżimu w Gazie,
mogłoby pozwolić Hamasowi na odniesienie ważnego zwycięstwa politycznego i zatrzymanie aktywów niezbędnych do kontynuowania walki, w tym przetrzymywanych przez siebie izraelskich zakładników.
Izrael natomiast powinien zamrozić sytuację na froncie, którą uważa za niezgodną z jego bezpieczeństwem narodowym. Jednocześnie wniosek nie zawiera żadnych zobowiązań wobec Hamasu, a sąd nie może go do niczego zobowiązać.
Dla Republiki Południowej Afryki proces ten jest już sukcesem: cokolwiek się stanie, zaprezentuje go własnej publiczności i sojusznikom, a także antyizraelskiej opinii publicznej, jako walkę o prawa człowieka Palestyńczyków i przeciwko „apartheidowi” .
Izrael może jedynie starać się przedstawić tę kwestię w formie jakiejś „jednostronnej” decyzji.
Chociaż Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Niemcy i Węgry stoją za tym, silne nastroje propalestyńskie w społeczeństwie zachodnioeuropejskim i amerykańskim ograniczają ich pole manewru.
Wyróżnione zdjęcie: Protestujący stoi przed palestyńską flagą w budynku Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, 12 stycznia 2024 r., podczas drugiego dnia przesłuchań w sprawie roszczenia Republiki Południowej Afryki przeciwko Izraelowi. Republika Południowej Afryki wszczęła postępowanie w sprawie ludobójstwa przeciwko Izraelowi, utrzymując, że państwo żydowskie naruszyło swoje zobowiązania wynikające z Konwencji ONZ o ludobójstwie z 1948 r., przeprowadzając ofensywę przeciwko Strefie Gazy. MTI/EPA/ANP/Koen Van Weel
